Maria Paszyńska w powieści Hańba opisuje wydarzenia, które miały miejsce w latach 1938-1944 na terenach Wołynia i związane są z działalnością Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i formowaniem oddziałów zbrojnych nazwanych później Ukraińską Powstańczą Armią. Fikcyjni bohaterowie rodzina Karpienko i Tokar opisani zostali na tle prawdziwych wydarzeń historycznych tamtego okresu. Mychajło Karpienko jest Ukraińcem, i właścicielem niewielkiego majątku niedaleko Łucka a jego żona jest Polską. Kiedy rozpoczyna się II wojna wśród Ukraińców narastają nastroje nacjonalistyczne. Syn Karpienki jest zafascynowany tymi hasłami, ale fakt bycia ?mieszańcem? jest dla niego hańbą. Próbuje to ukryć zaangażowaniem i izolowaniem się od rodziny. Tymczasem jego siostra odkrywa porywy pierwszej odwzajemnionej miłości. Jej wybrankiem jest przyjaciel brata, Ukrainiec Dima Tokar. Dalsza części powieści zawiera opisy wydarzeń z lipca 1943 roku, kiedy to ukraińscy nacjonaliści zaatakowali i wymordowali Polaków w bardzo wielu miejscowościach przedwojennego województwa wołyńskiego na przykładzie tego co stało się w majątku Karpienki.
Dla mnie podstawowym walorem powieści jest jej wymiar edukacyjny, pokazanie, przypomnienie wydarzeń, które długo były pomijane w naszej historii. A także wskazanie do czego prowadzi podkreślanie nacjonalizmu czy wyższości jakiejś grupy w państwie czy społeczeństwie.
Powieść wywołuje mnóstwo różnych emocji. Od fragmentów pokazujących sceny wywołujące te przyjemne jak radość, zachwyt, miłość do takich, które pokazują sceny pełne okrucieństwa i brutalności, które wywołują ból, cierpienie, strach, przerażenie.
Maria Paszyńska kreuje postacie prawdziwe, wyraziste, autentyczne, ale wszyscy jej bohaterowie są bohaterami tragicznymi. Opisy ich emocji i przeżyć są bardzo przejmujące i wnikające głęboko w emocje czytelnika.
Hańba to książka wielowymiarowa. Autorka pisze o wyborach i ich konsekwencjach, o skomplikowanych ludzkich relacjach, o strachu, poczuciu odpowiedzialności, o miłości i nienawiści.
Narrator przekazuje nam wydarzenia z pozycji różnych osób, możemy więc zobaczyć rzeczywistość ich oczami.
Hańba pozostawia czytelnika bardzo poruszonego lekturą, w bólu i smutku, ocierającego łzy, z wieloma pytaniami bez odpowiedzi. Nie jest to lektura łatwa i przyjemna, ale trudna i bolesna, ale to też nasza historia. Historia zamordowanych ludzi, o których będziemy pamiętać, także dzięki takim książkom.
Opinia bierze udział w konkursie