Ja, inkwizytor. Wieże do nieba

e zachlipał, nie załkał, nie zaszlochał. Po prostu po jego steranej, pomarszczonej twarzy zaczęły płynąć wielkie jak groch łzy. Jedna za drugą, jakby biły z tego samego źródła, nad którym rozpaczała Niobe, kiedy bogowie raczyli pofatygować się na ziemię i wybić jej potomstwo. - Moja mała dziewczynka - wyszeptał wreszcie. - Światło moich oczu. Jedyny sens życia. - Nie macie innych dzieci? - Miałem. Miałem, ale pomarły w niemowlęctwie. Ona mi jedna została. Taka słodka, taka dobra, taka pię Ująłem starego pod ramię. - Pozwólcie ze mną, jeśli łaska - poprosiłem. - Na życzenie dostojnej pani margrabiny prowadzę śledztwo w sprawie śmierci waszej córki. Pomóżcie mi, proszę, by można było schwytać i osądzić bestię, która jej to uczyniła. Dał mi się zaprowadzić do najbliższego szynku, którego właściciel wystawił przed drzwi, na pełne gnijących odpadków podwórko, dwa stoły i dwie ławy. Przysiedliśmy. - Kto mógł to zrobić? - zapytałem prosto z mostu. - Podejrzewacie kogoś? Może skarżyła się wam na jakiegoś mężczyznę? Może miała wrogów? - Gdzie tam Elżunia mogłaby mieć wrogów! - nawet się nie oburzył, tylko zdumiał. - A mężczyźni? Ci tak za nią wodzili oczami jak pies za kością. Prawda to jest. Ale to była cnotliwa dziewczyna. Dobrze ją wychowałem. W szacunku dla praw boskich i ludzkich. No cóż, w podobny sposób najczęściej myślą rodzice o ulubionych pociechach. I często dopiero tragiczne wydarzenia zdzierają im łuskę z oczu. Być może właśnie tak rzecz wyglądała w tym wypadku, ale być może naprawdę Elżbieta była niedoścignionym ideałem piękna, szlachetności oraz niewinności. A może, jak to zwykle bywa, prawda leżała gdzieś pośrodku? - Wiecie, z kim się przyjaźniła? Miała narzeczonego? - Mówiłem jej: ,,Nie idź na dwór. Człowiek powinien znać swoje miejsce, a twoje jest wśród równych stanem, a nie wśród wielkich panów" - nie odpowiedział na pytanie. - Ale ona tylko się śmiała. ,,A może jakiś szlachcic mnie pokocha i się ze mną ożeni?", mówiła. ,,Może będziesz miał herbowe wnuki, tatku?" Tak, tak, oto marzenia większości panien służebnych. Jednak najczęściej te imaginacje lepszej przyszłości kończyły się na małym poważaniu i wielkim brzuchu. Chociaż od powyższej reguły bywały, rzecz prosta, wyjątki. - Miała przyjaciółkę? Kochała się w kimś? Ktoś się w niej kochał? - Urodziłeś się w chlewie, mieszkaj w chlewie, urodziłeś się w stajni, mieszkaj w stajni, urodziłeś się w gnieździe, mieszkaj w gnieździe. Ale jak świnia wdrapie się do gniazda, to jej skrzydła od tego nie wyrosną. A i latać się nie nauczy. Naprawdę lubię ludzi odpowiadających na zadawane im pytania, a nie ignorujących mnie i wypowiadających banialuki godne wioskowych przygłupów. Rozumiałem, że śmierć córki wstrząsnęła mężczyzną, ale skoro wcześniej pomarły mu inne dzieci, powinien już być bardziej zahartowany. - Panie Holz - rzekłem ostrzejszym tonem - bądźcie łaskawi odpowiedzieć na moje pytania. Spojrzał na mnie przestraszony, niczym zabiedzony kundel, któremu pogroziło się kijem. - A mówiliście coś? Nie dosłyszałem, wybaczcie. - Pytałem, czy miała przyjaciół. Może narzeczonego? Może ktoś się do niej zalecał? - Wszyscy się do niej zalecali - westchnął. - Ciągnęli jak pszczoły do miodu. Tak bym chciał mieć chociaż jej konterfekt, malutki jakiś, na pamiątkę... - Znowu się rozpłakał. - Matko Boska Bezlitosna - szepnąłem do siebie, gdyż powoli zaczynałem tracić cierpliwość. - A powiedziała, że da mi swój portret, biedactwo. Nie zdążył - Jaki portret? Skąd portret? - uchwyciłem się tego słowa jak pies żebraczej nogawki. - Kto miał ją malować? - A jakiś tam malarz - tym razem wyjątkowo usłyszał moje pytanie. - Podejrzewam, że malarz - odparłem jadowicie. - A nie perukarz, łaziebny ani stajenny. Wiecie, o kogo chodziło? Podniósł na mnie pełne łez oczy. - Nie krzyczcie na mnie - poprosił zbolałym głosem. - Uszanujcie ojcowską żałość i wiek sędziwy. Miałem ochotę trzepnąć go w ucho, lecz się powstrzymałem. Przecież miałem zostać inkwizytorem, a inkwizytora musi cechować cierpliwość co najmniej równa żarliwości oraz pobożności. - Panie Holz, ja tylko próbuję pomóc - powiedziałem najłagodniejszym tonem, na jaki mogłem się zdobyć. - Nie przywrócę życia Elżbiecie, mogę jednak schwytać jej krzywdziciela. Pomóżcie mi, proszę... - Neubaum - rzekł wyraźnie. - Tak nazywa się ten malarz. Znajdźcie go. - Ucapił mnie za rękaw. - Może skończył portret? Może odsprzeda? Zapytajcie, błagam Chociaż popatrzę sobie na moją dziewczyneczkę... - Zapytam. - Uwolniłem się i wstałem. - Bywajcie, panie Holz. Szczerze wam współczuję. Zostawiłem go siedzącego przy stole i zraszającego łzami nieheb