Ebook Kraśnik 1914 mobi,epub

entów urzędowych. Sprawia to, że w trakcie korzystania z tekstu Rozwadowskiego należy zachować szczególną ostrożność. Perspektywę oficerów niższych szarż oraz tyłów frontowych oddano za pomocą wspomnień żołnierzy, korespondentów wojennych i cywilów. Pomocne okazały się także artykuły zawarte w prasie galicyjskiej i królewiackiej. W pracy, oprócz wspomnianych tekstów, wykorzystano także liczne opracowania dotyczące przede wszystkim stanu i organizacji walczących pod Kraśnikiem armii. Tekst podzielono na pięć rozdziałów. W pierwszym przedstawiono sytuację na pograniczu królewiacko-galicyjskim w chwili wybuchu wojny. Skrótowo opisano także genezę konfliktu. Rozdział drugi poświęcono planom wojennym Austro-Węgier i Rosji, opracowanych na szczeblu strategicznym. Analizie poddano zarówno pryncypia planów, jak i ich dostosowanie do warunków geograficznych. W trzecim rozdziale opisano teren starcia. W rozdziale czwartym przedstawiono stan obu walczących armii. Poruszono takie aspekty, jak wyposażenie, wyszkolenie i morale oddziałów. Ostatni rozdział, najobszerniejszy, dotyczy działań wojennych od rozpoznania przez walki przygotowawcze po okres samej bitwy (23-25 sierpnia) i dzień następujący bezpośrednio po niej. Przebieg walk opisano od lewego skrzydła atakującej armii. Jest to zabieg świadomy, choć sprzeczny z panującymi w historiografii wojskowej zwyczajami. Rozpoczęcie narracji od działań lewej flanki było konieczne, aby zachować chronologię wydarzeń oraz zaznaczyć intensywność i wagę walk tocznych pomiędzy Wisłą a Kraśnikiem. W ostatniej części tego rozdziału zawarto podsumowanie oraz wnioski wynikające z batalii. W tekście użyto polskich toponimów oraz nazw stopni wojskowych w polskim tłumaczeniu. Pojawiających się określeń etnicznych ,,Austriacy" i ,,Rosjanie" użyto w odniesieniu do ogółu mieszkańców Austro-Węgier i Rosji, chyba że zaznaczono, iż jest inaczej. Uzupełnieniem pracy są trzy mapy poglądowe. Autor pragnie gorąco podziękować dr. hab. Piotrowi Maciejowi Majewskiemu oraz dr. hab. Piotrowi Szlancie za cenne uwagi dotyczące treści pracy i jej ostatecznego kształtu, a także dr. Pawłowi Brudkowi i Dorocie Lewandowskiej, kierownik Oddziału II zbiorów AGAD, za pomoc okazaną podczas prac nad kwerendą. Dziękuję także moim Rodzicom za wsparcie, jakiego udzielili mi podczas prac nad tekstem. Warszawa, 1 J. Dąbrowski, Wielka Wojna 1914-1918, Warszawa 1937, t. 1, 1914-1916, s. 155-156. I. Wybuch wojny Zabójstwo austro-węgierskiego następcy tronu przez Gavriła Principa 28 czerwca 1914 roku stało się katalizatorem wyzwalającym łańcuch decyzji politycznych prowadzących do wojny. Początkowo większość europejskich ośrodków władzy nie przywiązywała szczególnej wagi do sarajewskiego incydentu. We wcześniejszych latach kontynent wychodził obronną ręką z, wydawałoby się, o wiele poważniejszych opresji, żeby wspomnieć oba kryzysy marokańskie (1905 i 1911) bądź bośniacki kryzys aneksyjny z lat 1908-1909. Dyplomaci, politycy i wojskowi mocarstw europejskich rozpoczęli zatem sezon urlopowy. Pozostawili rozwiązanie powstałego w Sarajewie problemu austro-węgierskiej dyplomacji. Winnych zamachu schwytano i osądzono. Ukaranie zabójców Franciszka Ferdynanda i Zofii Chotek von Hohenberg nie mogło zatrzeć rysy na prestiżu naddunajskiej monarchii. Należało też ukarać prowodyrów spisku, a tych, zresztą całkowicie słusznie, widziano w grupie poddanych serbskich. Tragiczna śmierć Franciszka Ferdynanda stała się dla rządu austro-węgierskiego dogodnym pretekstem do ostatecznego rozwiązania kwestii Serbii - jugosłowiańskiego Piemontu. Serbię można było bądź zmiażdżyć militarnie bądź pozbawić suwerenności na drodze dyplomatycznej. Wystosowane przez Wiedeń 23 lipca 1914 roku do rządu w Belgradzie ultimatum służyło właśnie temu drugiemu celowi. Przyjęcie dziesięciu punktów, przedłożonych z 48-godzinnym terminem odpowiedzi, spowodowałoby głęboką ingerencję w stosunki wewnętrzne Serbii. Mimo to rząd serbski ugiął się pod groźbą wojny i 25 lipca przyjął z jednym wyjątkiem wszystkie warunki Wiednia. Nie zgodzono się na udział cesarsko-królewskich urzędników w prowadzonym na terytorium Serbii śledztwie przeciwko inicjatorom zamachu na życie pary arcyksiążęcej. Serbska uległość nie zadowoliła jednak wojskowych i politycznych kół habsburskiej monarchii. Nadarzała się okazja do neutralizacji stwarzanego przez Serbię zagrożenia integralności terytorium dualnej monarchii, zniszczenia rosyjskich wpływów na Bałkanach i pacyfikacji wolnościowych nastrojów szerzących się wśród zamieszkujących Austro-Węgry Słowian południowych. Była to okazja, którą - zdaniem większości habsburskich decydentów - należało bezwzględnie wykorzystać. Serbską odpowiedź uznano zatem za casus belli i z