Ebook Kronika życia i twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza mobi,epub

kartka Witkacego z Paryża dochodzi do Zakopanego 4 lutego, wysłana była więc 1 lub 2 lutego, co by znaczyło, że Witkacy wyjechał z Monachium już 31 stycznia, po jednym dniu przerwy u Ślewińskich, o rano"123. 53. Tadeusz Miciński w willi ,,Na Antołówce" w Zakopanem, fot. Witkiewicz, ok. 1905-1910 Pobyt w Paryżu Witkacy wykorzystuje głównie na zwiedzanie muzeów i galerii124, a przede wszystkim trafia na 24 Salon Niezależnych. Jest to okres, w którym artyści tacy jak Gauguin, van Gogh, Toulouse-Lautrec czy nawet Cézanne zajmują już niemal pozycje klasyków, a ich wystawy retrospektywne stanowią ,,gwoździe sezonu". Jednocześnie nabistów, skupionych wokół Bonnarda, wypiera pokolenie ,,dzikich bestii" - fowistów, a jako opowiedzenie się za nowym porządkiem, nowym rygorem i nową dyscypliną krystalizuje się kubizm, przez Braquea i Picassa ,,wynaleziony" (,,kubizują" już wówczas obok wymienionych Dufy i Vlaminck, Friesz i Derain), przez Apollinairea teoretycznie uzasadniony, a przez Kahnweilera lansowany. Dwudziestotrzyletni Witkacy, który dopiero rok przedtem po raz pierwszy zetknął się był naprawdę z malarstwem Gauguina, czuje się wobec natłoku wrażeń mocno oszołomiony. W listach do ojca nazywa to wprost ,,czymś szalonym", a wzmianki o ,,karaimach" i ,,hiszpańskich alfonsach" odpowiadają w domowym nazewnictwie reakcjom na wszelkich ,,-istów", wśród których płócien się obraca. Witkiewicz cieszy się reakcjami syna, komentując je każdorazowo, nie rezygnuje jednak z ojcowskich rad: ,,Bylebyś był zdrów i mógł te wrażenia zamienić na wnioski, a ponad wrażeniami skupić się i zdobyć na własną, niezależną twórczość"125. Czy gdzie indziej: ,,Musisz się nad tym zastanowiać, odnajdywać siebie i być niezależnym wobec <> i <> - a nawet wobec Gauguina, na którego imię się klniesz"126. Syn nie pozostaje głuchy na ojcowskie wskazania. Z tego okresu właśnie datuje się bowiem pierwsza wzmianka o jego kompozycjach, zwanych w języku rodzinnym ,,potworami", w których zrywa z dotychczas uprawianym malarstwem pejzażowym, pozostającym na wypadkowej wpływów ojca i Władysława Ślewińskiego, budzi się także jego pasja portretowa127. Tymczasem ojciec nie rusza się w tym czasie z Zakopanego, pracując nad tekstem monografii o Matejce128, pod nieobecność syna zajmuje się także wysyłką jego obrazów do Krakowa, gdzie w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w lutym i marcu eksponowane są na zbiorowej wystawie, organizowanej przez Seweryna Böhma, historyka sztuki, ówczesnego drugiego dyrektora TPSP w Krakowie, wieloletniego sekretarza Towarzystwa129. Witkacy zaprezentował siedem pejzaży: Ranek w górach, Po zachodzie, Noc księżycowa, Morze, Wieczór zimowy, Czarny Staw oraz Pejzaż litewski. Seweryn Gottlieb, krakowski adwokat oraz publicysta i krytyk, pisał w recenzji Z wystawy: ,,Nową osobą jest p. St. Witkiewicz-syn. Pejzaże jego co prawda wybitne nie są, ale mają notę osobistą. Widać w nich dążenie do w ł a s n e j metody malarskiej. Ten brak oparcia się o wszechwładne dziś wzory jest już dużą zaletą. P. W[itkiewicz] jest jako malarz krajobrazu kolorystą i nastrojowcem. Ranek w górach (118), Noc księżycowa (120) i litewski pejzaż wyróżniają się poważnie"130. Latem tego roku następuje tak znaczne pogorszenie stanu zdrowia Witkiewicza, iż - po konsultacji z lekarzami w Krakowie - zadecydowano o konieczności jego natychmiastowego wyjazdu na południe. Czwartego listopada 1908, pod opieką pani Dembowskiej i siostry Eugenii, Witkiewicz wyjeżdża do znanej mu już z lat 1904-1905 Lovrany, by nigdy już z niej do Polski nie wrócić. Wraz z opiekunkami zamieszkuje w ,,Villa Jeanette", łudząc się, że przymusowy tam pobyt nie potrwa dłużej niż parę miesięcy. Syn tymczasem wynajmuje w Krakowie pokój na Grodzkiej 9 (,,Nająłem byczy pokój na Grodzkiej za 14 blatów" - donosi matce w liście z 3 X131) - i rozpoczyna rok akademicki w pracowni Mehoffera. Obok studiów uprawia intensywne życie towarzyskie, wpada w krąg satelitów Ludwika i Ireny Solskich132, z którymi znajomość znacznie zaważy na jego późniejszych latach (Stanisław Ignacy miał okazję podziwiać Irenę Solską już latem w Zakopanem, gdzie w hotelu ,,Stamary" 16 sierpnia 1908 występowała w spektaklu będącym rautem literacko-artystycznym, wraz z Władysławem Reymontem, Wacławem Sieroszewskim i Gustawem Daniłowskim133), z tego okresu także datują się narodziny jego przyjaźni z Eugenią i Władysławem Borkowskimi134, a której kulminacja przypadnie na lata bezpośrednio poprzedzające I wojnę światową. 54. Stanisław Witkiewicz w Lovranie, fot. Maria Witkiewiczówna (Dziudzia), 1909 Leitmotivem przewijającym się przez listy ojca z tego roku jest głównie troska o rozwój artystyczny syna oraz o układanie się jego stosunków z ludźmi, bądź najbliższy