Ebook Lajerman mobi,epub

­wym psem Ciap­kiem, do­kład­nie na­prze­ciw Wa­len­cin­ka, czy­li ko­ścio­ła pod we­zwa­niem świę­te­go Wa­len­te­go. Wów­czas my­śla­łem, że to po­cie­szy­ciel wa­ry­jo­tów, a te­raz wie­my wszy­scy aż do znu­dze­nia, że pa­tro­nu­je za­ko­cha­nym. Kło­pot jed­nak w tym, że ,,ar­ka­dyj­skość" do nie­daw­na ko­ja­rzy­ła mi się wy­łącz­nie z kre­so­wo­ścią, Śląsk zaś nie ist­niał na pry­wat­nej ma­pie cu­dów. I jesz­cze jed­no za­strze­że­nie: ła­two moż­na za­kwe­stio­no­wać sie­lan­ko­wość tej kra­iny, za­ćmić ją choć­by dy­ma­mi z Bir­ke­nau, któ­re w la­tach czter­dzie­stych przy nie­for­tun­nym po­dmu­chu wia­tru kła­dły się na nią ob­fi­cie, szcze­gól­nie w pięk­ne let­nie wie­czo­ry, co wy­trwa­le przy­po­mi­na, albo cze­go ra­czej za­po­mnieć nie może moja mama. A więc i tu, mię­dzy Bie­ru­niem, Boj­szo­wa­mi, Ja­jo­sta­mi, Ścier­nia­mi, w bli­sko­ści słyn­nych la­sów psz­czyń­skich, tu, gdzie ślą­skość ob­ja­wi­ła mi się jako ko­bie­cość, na­wet tu raz po raz wdzie­ra­ło się mę­skie ra­mię hi­sto­rii. Przed dru­gą woj­ną świa­to­wą była pierw­sza, a po niej ple­bi­scyt i do­bra ksią­żąt von Pless zna­la­zły się na te­re­nie Rze­czy­po­spo­li­tej. Roz­bu­dzo­ny ży­wioł pol­ski mu­siał wtar­gnąć tak­że do Bie­ru­nia Sta­re­go i do dom­ku bed­na­rza - mo­je­go bro­da­te­go pra­dzia­da. Czwór­ka jego dzie­ci (dwie dziew­czyn­ki i dwóch chłop­ców) mia­ła za sobą ślą­skie wy­cho­wa­nie i nie­miec­ką szko­łę, a przed sobą szan­se zwią­za­ne z po­wsta­niem mło­de­go pań­stwa pol­skie­go. Ich dal­sze losy, bie­gną­ce w dwóch kie­run­kach, mają za­tem sym­bo­licz­ną wy­mo­wę. Sy­no­wie Au­gust i Ka­rol za­czę­li w la­tach dwu­dzie­stych od pra­cy na po­czcie, po­tem szu­ka­li szczę­ścia w roz­ma­itych za­ję­ciach: od han­dlu ru­muń­skim by­dłem po mo­to­ry­za­cję, aby w la­tach trzy­dzie­stych awan­so­wać do ran­gi ce­nio­nych w Ka­to­wi­cach przed­się­bior­ców bu­dow­la­nych, cze­go efek­tem są naj­ład­niej­sze bu­dyn­ki przy uli­cach Dą­brow­skie­go i Rey­mon­ta. Ko­lek­cjo­no­wa­li ob­ra­zy i mer­ce­de­sy, zmie­nia­li żony i - co się z tym wią­że - wy­zna­nia. Wol­ne chwi­le spę­dza­li w Wied­niu, Karls­ba­dzie i Za­ko­pa­nem. Wuj­ka Au­gu­sta ty­tu­ło­wa­no ,,Pa­nem Pre­ze­sem" (rze­czy­wi­ście był pre­ze­sem Kasy Cho­rych), apa­ry­cję Ka­ro­la zaś moż­na na­zwać ary­sto­kra­tycz­ną. Pa­mię­tam jego ze­wnętrz­ną świet­ność (oczy­wi­ście póź­ną, z epo­ki go­muł­kow­skiej, więc już z cza­sów upad­ku): pięk­nie fa­lu­ją­ce szpa­ko­wa­te wło­sy, skrzy­pią­ce an­giel­skie buty, cy­ga­ro, trzci­no­wa la­secz­ka, dys­kret­ny sy­gnet. Rów­nie do­brze mógł­by za­grać ,,pol­skie­go pana", jak i ,,ko­smo­po­li­tycz­ne­go świa­tow­ca", ale ka­pi­tal­nie pre­zen­to­wał się tak­że na fo­to­gra­fii oca­lo­nej z po­wsta­nia war­szaw­skie­go - w be­re­cie i w ko­szu­li z bia­ło-czer­wo­ną opa­ską. Je­dy­nym zna­nym mi prze­ja­wem ślą­sko­ści i ple­bej­sko­ści bab­ci­nych bra­ci był pe­wien zwy­czaj ku­li­nar­ny wuj­ka Au­gu­sta, któ­ry wra­ca­jąc póź­ną nocą z wy­staw­nych ban­kie­tów, znu­żo­ny szam­pa­nem, ka­wio­rem i dzi­czy­zną, zwykł go­to­wać so­bie wo­dzion­kę (,,H?O + krom­ka = wo­dzion­ka"). W stro­nę wiel­ko­miej­skie­go ży­cia, choć w skrom­niej­szym sty­lu, zmie­rza­ła też moja bab­cia. Wy­szła za dziad­ka Sta­ni­sła­wa, am­bit­ne­go boj­szo­wia­ni­na, któ­ry bar­dzo krót­ko pra­co­wał w my­sło­wic­kiej ko­pal­ni, by po sa­mo­kształ­ce­nio­wych kur­sach szew­stwa, gry or­ga­no­wej, ste­no­gra­fii, espe­ran­ta i tym po­dob­nych prze­mie­nić się ze Sta­ni­ka w sza­no­wa­ne­go ,,Pana Ren­dan­ta". Jego to­wa­rzysz­ka ży­cio­wa, Franc­la, sta­ra­ła się być kul­tu­ral­ną mał­żon­ką pra­cow­ni­ka ma­gi­stra­tu, za­miesz­ku­ją­ce­go ,,przy­zwo­itą", po­łu­dnio­wą dziel­ni­cę Ka­to­wic. I je­dy­nie ciot­ka Wa­le­ska po­szła inną dro­gą niż sio­stra i bra­cia, a wła­ści­wie zo­sta­ła w domu, przy polu i go­wie­dzi. Jako dziew­czy­na po­dob­no no­si­ła miej­skie sza­ty, ale szyb­ko je zrzu­ci­ła, bo wo­la­ła ubie­rać się po chłop­sku niż po pań­sku. Świa­do­mie wy­bra­ła kiec­ki, zo­pa­skę, ja­klę, co­dzien­ny kon­takt z ga­dzi­ną i swa­wol­ne­go mu­lo­rza - ujka Jo­ha­na - za męża. Z gro­na czwor­ga ro­dzeń­stwa tyl­k