Ebook Ludzkie sprawy mobi,epub

gracji danych. Ten mechanizm jest takim naszym cenzorem czy dyrektorem, który mówi: ,,Teraz ja powiem, co z tą emocją masz zrobić, jak nad nią zapanować". Od siebie dodam, że bardzo ważny jest trening, czyli systematyczne ćwiczenia w tej sferze. Jeżeli odruchowo poddajemy się na przykład złości, to znaczy, że nie potrafimy ani myślą, ani mową tej złości uspokoić. Tak zachowują się agresywni przestępcy, zbrodniarze, którzy nie umieją swoich emocji wyartykułować werbalnie, po prostu nie znają odpowiednich słów, nie mają żadnego treningu, który by ich w tym wyćwiczył. Takie wnioski pochodzą z badań prowadzonych wśród populacji więziennej przez amerykańskiego psychiatrę Jamesa Gilligana. Przyczynił się on do wypracowania specjalnych programów reedukacyjnych dla sprawców przemocy, dla agresywnych zbrodniarzy, których zaczęto uczyć myślenia. Myślenia prowadzącego do werbalnego wyrażenia na przykład złości czy strachu, zazdrości, urazy, upokorzenia, i tak dalej Widziałem takie ,,kursy oduczania agresji" w więzieniach w Kalifornii i w Minnesocie. Ja się z tym całkowicie zgadzam, że aby ludzi nauczyć myślenia i wyrażania emocji słowami, potrzebny jest trening. Dzięki niemu można reakcję ,,od" zmienić w reakcję ,,do". Czyli zmniejszyć lęk, uciszyć złość i przez to pokonać swój własny strach przed kimś lub przed czymś, co się często wydaje wrogie tylko dlatego, że jest inne. Do tego trzeba przede wszystkim myślenia. Ja niedawno zwróciłam uwagę na to, że współczesna psychologia empiryczna stroni od wielu pojęć ważnych dla zrozumienia człowieka. Właśnie wymienił pan dwa z nich: upokorzenie i godność. Nie przeczyta pan o nich w podręcznikach psychologii, a bez nich nie można zrozumieć wielu ludzkich reakcji i postaw. A to jest sfera uczuć wypływająca z umysłu, z rozumu. W tym miejscu wspomnę jeszcze o książce ,,Rozmowy o rozwoju osobowym", napisanej przez panią profesor wraz z Anną Szuster. Książka jest dialogiem dwóch psycholożek przechodzących od koncentracji na sobie do otwartości i świata altruizmu. Jest to książka popularna, chociaż przyznaję, że wymaga skupienia i uwagi. Dużo się z niej dowiedziałem o tym, jak człowiek doświadcza siebie, o powiązaniach ze swoimi, o otwartości na świat, a więc o prospołeczności i altruizmie. Na koniec mówi jeszcze optymistycznie o starzeniu się, więc tym bardziej mnie zainteresowała. Ale zwłaszcza w świetle niepokoju, jaki wprowadza w nasze życie agresywna polityka i starcia między frakcjami, ta książka na temat relacji ,,my - oni" nabiera szczególnego znaczenia. Fascynujące są rozważania nad rolą tożsamości w polityce i takie pojęcia, jak my, oni, naród, religia, problemy etniczne, problemy mniejszości i rozmaite trudności wynikające z tych różnic dla możliwości jakiegokolwiek kompromisu. Rozumiem, że jest to kwestia poznawcza, dotycząca funkcjonowania ludzkiego umysłu. Ponieważ żyjemy wśród ludzi, uczestniczymy w sieci wielorakich powiązań, w tym również cielesnych, biologicznych, poprzez afekty. Niektórzy potrafią je ująć w słowa, inni nie. Ale te etykietki ,,my" lub ,,oni" są rozpoznawalne dla każdego. I one ludzi dzielą, niekiedy bez szans zbliżenia i pogodzenia. Najczęściej formy tożsamości społecznej tworzą się przez opozycję, na przykład gdy się mówi: ,,My Polacy - oni Rosjanie" czy ,,oni Węgrzy", czy ,,oni Latynosi", czy ktoś tam jeszcze. To samo z religiami. U nas się częściej mówi: ,,My katolicy - oni Żydzi" lub ,,oni muzułmanie". Tak, to jest bardzo częste. A trzeba podkreślić, że kiedy badamy stereotypy i uprzedzenia Polaków w stosunku do Żydów, to mamy powody uznać, że u ich podstaw leżą wyłącznie czynniki psychologiczne, ponieważ faktycznie u nas takiej grupy społecznej już nie ma. W Polsce ta nadwrażliwość na Żydów jest niezwykłym fenomenem. Istnieje, mimo że społeczność żydowska właściwie zniknęła z naszego społeczeństwa. Tak jakby utrwaliła się silna negatywna sieć neuronalna w mózgach Polaków, przynosząc niekiedy bardzo dramatyczne skutki. To przecież u nas tropiono i wciąż jeszcze tropi się kogoś, kto nie jest Polakiem, bo pochodzi z Rosji, lub kogoś innego, kto miał dziadka w Wehrmachcie, albo właśnie ma korzenie żydowskie. A największe zastrzeżenia budzi ten, kto jest ,,inny", ale chce się do nas zbliżyć, stara się zasymilować, przystosować i przynależeć. Te przejawy umysłu niezdolnego do otwartości sprawiają, że wypominamy komuś inność, podkreślamy ją i odczuwamy obcość, a co gorsza, często także wrogość. Mam teraz ważne pytanie: Czy pani uważa, że multikulturalizm w naszym społeczeństwie jest w ogóle możliwy? Bo ja osobiście uważam, że istnieje ogólnoświatowy naród górali, to znaczy, że sposób obcowania z naturą i sposób życia powoduje, że góral z Himalajów i