Ebook Metody i techniki pobudzania kreatywności w organizacji i zarządzaniu mobi,epub,pdf

cie od koncepcji istnienia jedynej w swoim rodzaju kreatywnej osobowości nie oznacza rezygnacji ze znalezienia osobowościowych uwarunkowań twórczości. Jeśli nie osobowość, to może postawa? Wraz z rozwojem psychologii humanistycznej pojawiło się i zyskało dużą popularność pojęcie postawy twórczej. W pierwotnym kontekście teoretycznym wiązało się ono z samorealizacją i autokreacją [Tychmanowicz, 2006], czyli z rozpoznawaniem i urzeczywistnianiem przez jednostkę posiadanego potencjału rozwojowego. Potrzeby samorealizacji zostały zaliczone przez A. Maslowa [Drat-Ruszczak, 2000] do potrzeb wzrostu, czyli potrzeb dostarczających jednostce pozytywnych emocji, dających jej poczucie szczęścia, działających na zasadzie ,,im więcej, tym lepiej", koncentrujących jej uwagę i działania na przedmiocie potrzeby, a nie na samej potrzebie i nie na własnej osobie. Takie ujęcie wpisało się na trwałe do rozumienia postawy twórczej, ale okazało się zbyt wąskie, nieobejmujące wszystkich przejawów twórczości. Obecne rozumienie postawy twórczej opiera się na założeniu, że postawy są ,,(...) składnikiem osobowości, który wyraża się względnie stabilnym nastawieniem do danego przedmiotu, pojęcia czy zależności, a także manifestuje się w trwałej tendencji do specyficznego reagowania w określonych sytuacjach" [Tymiakin, 2011, s. 19]. Jeżeli rozwinąć tę definicję w kierunku ujęcia typowego dla psychologii społecznej i przyjąć, że postawa jako taka jest wartościującym nastawieniem, opartym na elementach poznawczych, reakcjach uczuciowych oraz intencjach co do przyszłości oraz na zachowaniu [Zimbardo, Leippe, 2004], to w określeniu postawy twórczej trzeba szukać tych właśnie elementów. Postarajmy się sprostać temu zadaniu, wykorzystując istniejące definicje. Tabela Czym jest postawa twórcza? Wybrane definicje Postawa twórcza Względnie trwała ciekawość świata i upodobanie do eksploracji, a także wrażliwość wyrażająca się w dostrzeganiu braków i tego, co nietypowe w rzeczach i ludziach (Guilford, Lowenfeld; za: [Dobrołowicz, 1993; 1995]). W aspekcie mentalnym jest to: łatwość włączania do systemu wiedzy nowych informacji, ogólna biegłość w operowaniu danymi, krytycyzm i niezależność sądów, a w aspekcie behawioralnym jest to: aktywność polegająca na przekazywaniu innym swoich pomysłów (hipotez), konstruktywna krytyka dotychczasowej wiedzy i autorytetów oraz długofalowe działania ją uzasadniające [Nosal, 1992]. Aktywne ustosunkowanie się do życia i świata, potrzeba poznawania i przetwarzania rzeczywistości i siebie [Popek, 2000]. To interakcja sfery poznawczej (zachowania heurystyczne związane z dyspozycjami intelektualnymi) oraz sfery charakterologicznej (nonkonformizm związany z cechami osobowości). Przeciwieństwem tak rozumianej postawy twórczej jest postawa odtwórcza, przejawiająca się w zachowaniach algorytmicznych i konformizmie. Aktywność ukierunkowana na doskonalenie zastanej rzeczywistości [Dobrołowicz, Feder, 2002]. To postawa poszukująca, element twórczej orientacji życiowej, aktywne zachowanie wobec świata i ludzi motywowane chęcią poznawania i przetwarzania zastanej rzeczywistości [Morawska, 2011]. ,,Postawy twórcze przejawiają się w dostrzeganiu problemów wymagających rozwiązania, w pozytywnym ustosunkowaniu się do tego typu problemów oraz w gotowości i umiejętności ich rozwiązywania" [Kleszcz, 2011, s. 7]. W świetle zaprezentowanych definicji, postawa twórcza zdaje się być trwałym zaciekawieniem wobec rzeczy i ludzi, powiązanym z wrażliwością na występujące w nich braki i niedoskonałości oraz z aktywnością ukierunkowaną na ich eksplorację i doskonalenie2. Może dotyczyć najróżniejszych dziedzin życia i przejawiać się w różnych typach aktywności. Tak rozumiana postawa twórcza jest wielorako uwarunkowana, wewnętrznie (podmiotowo) i zewnętrznie (środowiskowo). Nas interesują jej podmiotowe predyktory, czyli indywidualne cechy jednostki pozwalające przewidzieć, czy stanie się ona osobą twórczą. [...] 2 Takie, dość szerokie, rozumienie postawy twórczej wydaje się właściwe, bo dlaczego np. ograniczać ją do przekazywania innym swoich pomysłów, przecież twórca może pisać do kosza lub dla siebie? Dlaczego zawężać zakres pojęcia postawy twórczej do rozwiązywania problemów, przecież trzeba uwzględnić różne rodzaje aktywności twórczej, również artystyczną? 5. Ogólna charakterystyka metod i technik pobudzania kreatywn