Ebook Między historią a polityką mobi,epub,pdf

cy, przy huku radzieckich dział. Zasadniczo jednak wojenna zawierucha ominęła Łysiaka-Rudnyckiego. Nie miał nieprzyjemności z powodu żydowskiego pochodzenia. Jego najgorsze wojenne wspomnienie to wybita szyba w pociągu, którym jechał z Berlina do Pragi. Przebywał w najbezpieczniejszych rejonach Trzeciej Rzeszy, oddalonych od linii frontu. Wątpliwe jednak, czy taka sytuacja mu odpowiadała - później napisał, że Berlin czasów wojny był bodaj najspokojniejszym miejscem na świecie, nie było w nim przestępców, był to jednak spokój państwa totalitarnego, gdzie z własnej woli nie chciałby mieszkać ani jednego dnia. Lata studiów to okres aktywnej pracy społecznej. Łysiak-Rudnycki należał do władz Nacjonalistycznej Organizacji Ukraińskich Studentów Wielkich Niemiec (NOUS). Wprawdzie część członków tych władz przeszła przez obóz nacjonalistyczny, jednak NOUS starała się przede wszystkim o to, żeby wyrwać studentów spod wpływu totalitarnego nacjonalistycznego sekciarstwa. ,,Chcieliśmy - mówił później Łysiak-Rudnycki - wykształcić w młodym pokoleniu szacunek dla krytycznej myśli racjonalnej, umiejętność prowadzenia dyskusji, rozumienie obiektywnych wartości kultury". Zewnętrzne formy działalności NOUS determinowała ,,Nowa Europa" - federacja studenckich związków narodowych działających na terenie Trzeciej Rzeszy. Ideologia ,,Nowej Europy" skrystalizowała się pod wyraźnym wpływem filozofii politycznej Tomasza Masaryka i stawiała sobie za cel przebudowę powojennej Europy na zasadach federacyjnych. Centrum zjednoczonych państw Europy miała zostać Praga. Łysiak-Rudnycki uważał, iż poważną rolę w realizacji tych planów odegra Ukraina. W 1943 r. zostali aresztowani członkowie władz NOUS - między innymi, pod koniec stycznia, Orest Zyłynski, najbliższy przyjaciel Łysiaka-Rudnyckiego. Sam Iwan zdołał uniknąć aresztowania prawdopodobnie dzięki znajomościom Eduarda Wintera. W Pradze Łysiak-Rudnycki został przewodniczącym Ukraińskiego Stowarzyszenia Akademickiego. Jego działalność w praktyce sprowadzała się do wystąpień na różne tematy. Świadkowie mówią, że już wówczas cechowała je jasność i logiczność wywodu - cecha tak charakterystyczna dla późniejszych wystąpień i tekstów Łysiaka-Rudnyckiego. Pod koniec studiów Łysiak-Rudnycki dysponuje już w pełni opanowanym, profesjonalnym arsenałem dyskursywnym. Kolejne lata dodają nowe rysy do jego charakteru, ale fundament pozostaje ten sam. To samo stosuje się do ewolucji światopoglądowej. Łysiak-Rudnycki był epigonem nurtu racjonalistycznego, dominującego w europejskim życiu intelektualnym. Odpowiadało to intelektualnej atmosferze niemieckich uniwersytetów, w których się kształcił. Wierzył w istnienie obiektywnych praw historii i w to, iż prawa te są całkowicie poznawalne. Jednak ową poznawalność traktował raczej w duchu Kanta niż Hegla. Stąd też jego krytyczny stosunek do marksizmu i innych utopii pozytywistycznych, zakładających, że świat może być zorganizowany na racjonalistycznych podstawach. I chociaż Łysiak-Rudnycki daleki był od relatywizmu i irracjonalizmu, w ślad za swoimi intelektualnymi nauczycielami, Maksem Weberem i Gustawem Jungiem, uznawał pewną rolę czynników irracjonalnych w historii świata. Sądził, że nauka potrafi rozpoznać podstawowe nurty rozwoju społecznego, nie może jednak wyznaczać celów działalności człowieka. Poza wiarą w istnienie obiektywnych praw historii charakterystyczną cechą myśli Łysiaka-Rudnyckiego była wyraźna tendencja legalistyczna. Połączenie tych dwu cech również stanowiło część europejskiej tradycji intelektualnej i wywodziło się z filozofii Hegla. Na gruncie ukraińskim tradycja ta znalazła odzwierciedlenie w twórczości dwu intelektualnych guru Iwana: Wiaczesława Łypynskiego i Mychajła Drahomanowa. Wiele idei i tematów, rozwijanych w kolejnych latach, Łysiak-Rudnycki zaczerpnął z dzieł tych dwu myślicieli politycznych. O ile jednak Łypynskiego czytał jeszcze we Lwowie, o tyle z ideami Drahomanowa zapoznał się już podczas pisania rozprawy doktorskiej w Pradze. Po obronie rozprawy Łysiak-Rudnycki wraz z matką znalazł schronienie w Austrii, a później w Szwajcarii. Tam zdobył kolejny tytuł magistra, tym razem stosunków międzynarodowych, a w roku 1949 ożenił się z Amerykanką Mary Joan Beipon. Ślub z anglosaską dziewczyną również poważnie wpłynął na intelektualną biografię myśliciela: umożliwił mu doskonałe opanowanie języka angielskiego i pisanie w nim z równą swobodą, jak w ojczystym ukraińskim. 6 czerwca 1951 r. Łysiak-Rudnycki wraz z żoną wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Przez pierwszych kilka lat mieszkał w Nowym Jorku. Byli tam już jego matka (przyjechała rok wcześniej) i trzech wujów: Wołodymyr, Iwan i Anton Rudnyccy (Mychajło został we Lwowie). W drugiej połowie lat czterdz