Ebook Niedokończona gawęda epub,pdf

Aby rozpocząć lekturę, kliknij na taki przycisk który da ci pełny dostęp do spisu treści książki. Jeśli chcesz połączyć się z Portem Wydawniczym kliknij na logo poniżej. KLIKNIJ TUTAJ Maria Kurecka Niedokończona gawęda Projekt okładki Dariusz Szmidt Opracowanie graficzne Pracownia Graficzna ,,Linus" Skład i łamanie: Jerzy M. Koltuniak Na okładce wykorzystano zdjęcia Autorki pochodzące z archiwum rodzinnego Z rękopisu przygotowała Ewa Czerwiakowska Redakcja Sonia Cynke Antoni Pawlak Korekta Barbara Bukowska-Przychodzeń Elżbieta Smolarz Wydanie pierwsze (C) Copyright by Leszek Szaruga & Tower Press, Gdańsk 2000 ISBN 83-87342-20-3 Konwersja do formatu EPUB: Virtualo Sp. z [ I ] ,,Noskum prolepija benedikatvirgomaria - sęs anż gardję veje sjur nu!" Niezrozumiały ten okrzyk wydobył się pomieszanym chórem z przeszło stu młodych ust. Dziewczynki, podlotki i dorosłe już panny tkwiły w równo wyciągniętych szeregach. Dopiero suchy trzask dwóch niewielkich deszczułek w rękach wysuniętych z czarnego zakonnego habitu rozerwał karną spoistość. Z przeszło stu ust wyrwał się przeciągły okrzyk ulgi, gromada rozpierzchła się w mig jak stado spłoszonych wron: rozległy się krzyki, piski, śmiechy, nawoływania. O boisko zadudniła piłka. Zafurkotały granatowe, plisowane spódniczki. Podskakiwały na plecach szerokie, białą tasiemką trzykroć lamowane, marynarskie kołnierze. - Et vous, mon enfant?1 - czarna zakonnica odwróciła się do drobnej postaci, tkwiącej ciągle jeszcze bez ruchu. - Il faut rejoindre les autres - jouer, courrir. 2 Dziecko w czarnej, brzydkiej sukience nawet nie drgnęło. Nie rozumiało ani jednego słowa. Przerażone i przeraźliwie obce tępo stało w rogu ogromnego placu. Początkowa inwokacja w prawidłowej łacinie brzmiała zresztą nabożnie jako akt strzelisty: Nos cum prole pia benedicat Virgo Maria3z dodaną w poprawnej francuszczyźnie prośbą: Saints Anges Gardiens, veillez sur nous!4 Ona tego nie rozumiała. Nic zresztą prawie nie rozumiała z tej obcej, używanej tutaj mowy, która do rozpaczy doprowadzała ją już od paru tygodni. Przywieziona tu, oddana w doświadczone i sprawne ręce, pojmowała tylko najprostsze, najkonieczniejsze wskazówki, jakich udzielała jej - skąpo i szorstko - gruba rudowłosa i dorastająca już dziewczyna, która na samym początku chwyciła ją za rękę i prowadząc długim, zimnym, bielonym korytarzem, oznajmiła: - Jestem twoją ainee (starszą siostrą). Ale po polsku prawie nam mówić nie wolno. Zresztą nauczysz się tamtego i to prędko. - Po czym, dotykając palcem poszczególnych przedmiotów - były już w wysokiej sali o licznych rzędach łóżek - rozpoczęła pierwszą lekcję poglądową: - Le lit - łóżko, larmoire - szafa. Czarne zakonnice same zresztą kaleczyły tę obowiązującą, obcą mowę. Z różnych pochodziły krajów, a rotacyjne cykle dość mechanicznie przenosiły je co parę lat z jednego państwa do innego, co znosiły z chrześcijańską pokorą. Sława ich pedagogicznych i dydaktycznych osiągnięć nie ponosiła zresztą wskutek tych pielgrzymek najmniejszego uszczerbku. Internat klasztorny z założenia był wysoce ekskluzywny, niewiarygodnie drogi, ale też odpowiednio zorganizowany i niemal stuprocentowo gwarantujący opuszczającym - po upływie należytych lat - jego progi córkom arystokracji, ziemiaństwa bądź sfer bankowo-przemysłowych szlif jak najlepiej ułożonych panien z dobrego domu. Ona nic o tym nie wiedziała. Gdyby była w stanie zrozumieć - pewno i nie chciałaby wiedzieć. Na razie pojmowała tylko tyle, że - mimo zimnej bieli ścian i korytarzy, jasnych sal i klinicznej czystości - zapadła, czy raczej wrzucona została, do głębokiej, czarnej studni, z której wyjścia nie było - być nie mogło. Masywne dębowe drzwi do głównego hallu, pobudowanego w otwarty z jednej tylko strony kwadrat czteropiętrowego budynku, zamykano wieczorem na liczne zamki i zabezpieczano grubą, żelazną sztabą. Drzwi te poznała najpierw. Zapamiętała najdokładniej. Przy nich przecież - trzęsącą się z zimna w długiej, białej i pod samą szyję zapinanej koszuli - odnajdywano ją niemal co nocy przez kilka pierwszych miesięcy. Wzywany lekarz kręcił głową: - Tęskni do domu. Lunatyczka? E, nie. Przejdzie. - I zapisywał gorzko-słone lekarstwo, które wieczorem wlewano jej prosto do ust zimną, połyskliwą łyżką. Radykalniejszy sposób zaaplikowała jedna ze służebnic pańskich niższego - jak to się nazywało - chóru, do którego zaliczano kobiety nieuczone, a zajmujące się sprzątaniem, praniem, gotowaniem i wszelką gospodarską posługą: - Miskę z zimną wodą dać przed łóżko - to będzie po kłopocie! I było. Młodszym i starszym uczestniczkom tego rojowiska, które z biegiem lat przekształcone miało zostać w szeregi des jeunes filles bien rangees5, wolno było w ciągu dnia posługiwać się także mową ojczystą. Ale okazje po temu były ściśle uregulowane: przerwy szkolne, dwugodzinny poobiedni odpoczynek (grande recreation6) i oczywiście lekcje prowadzone przez panią od polskiego bądź panią od historii. Ta ostatnia zwłaszcza budziła postrach w co młodszych uczennicach niesamowitymi opowieściami. Można się było z nich dowiedzieć o legendarnym królu w wielkiej wieży nad jeziorem, który niecnym podstępem zwabił tam swoich licznych stryjów i wytruł ich co do nogi. Poniósł potem zasłużoną karę: żywcem go myszy zjadły. Dalej rzecz szła o pięknej, dziewiczej królowej, o której rękę ubiegał się rycerz z sąsiedniej krainy. Powody, dla których odtrąciła tego konkurenta i desperacko rzuciła się zaraz potem w głęboki nurt Wisły, nie wydawały się początkowo jasne. Niebawem jednak konkluzja - i to w postaci śpiewno-rymowanej - dostępna stawała się nawet dziecku: Ta opowieść jest o Wandzie Co nie chciała Niemca -Lepiej zawsze mieć Polaka Niźli cudzoziemca . Ze wszyscy niemal cudzoziemcy godni byli kosza i wzgardy, dobitnie wyjaśniało - także przy tej okazji cytowane - porzekadło: ,,Jak świat światem nie będzie Niemiec Polakowi bratem".