Ebook Ochrona autorskich praw osobistych w powszechnym prawie międzynarodowym mobi,epub

�szej"21. Znakomita część dzieł powstałych w średniowieczu stanowiła utwory literackie o charakterze religijnym. Kościół katolicki stanowił instytucję zajmującą się odpowiednim zabezpieczeniem oraz reprodukcją elementów bogatego dorobku literackiego starożytnej Grecji i Rzymu. Księgi spisywali głównie mnisi w klasztornych skryptoriach22. Większość twórców średniowiecznych tworzyła w sposób anonimowy23. Z czasem w największych miastach powstawały wyspecjalizowane warsztaty kopistów. Naturalnie istniejące wtedy uniwersytety oraz kancelarie dworskie nie mogły się bez ksiąg obejść, dlatego również je kopiowały, chociaż początkowo na znacznie mniejszą skalę niż czynił to Kościół. Powstałe w ten sposób egzemplarze dzieł w znakomitej większości przypadków stanowiły rezultat trwającej często wiele lat pracy zespołowej znacznej liczby ludzi24. Proces tworzenia dzieł literackich pozostał zdominowany przez Kościół katolicki przez ponad 600 lat, tj. właściwie do pierwszej połowy XIII wieku. Naturalną konsekwencją powyższego było poważne ograniczenie samej tematyki powstających w tym okresie dzieł (jako dzieł nowych bądź kopii dzieł wcześniej sporządzonych), które w znakomitej większości miały charakter religijny oraz ukierunkowane były na wychwalanie nauk samego Kościoła katolickiego25. Pozostałe rodzaje (gatunki) identyfikowanej w ówczesnym okresie twórczości, takie jak np. malarstwo, rzeźba czy muzyka miały również w znacznej mierze charakter sakralny. Dzieła te w sposób naturalny stanowiły więc własność Kościoła katolickiego26, tym samym brak było odpowiedniego podłoża do prowadzenia jakichkolwiek rozważań w zakresie dotyczącym praw twórcy danego dzieła, a tym bardziej jego uprawnień osobistych27. Jednak nawet w tym okresie udokumentowano przypadki związane z, przynajmniej pośrednim, rozpoznaniem pierwowzoru osobistych uprawnień przysługujących twórcom. Niewielka liczba powstających w średniowieczu dzieł miała bowiem, przynajmniej częściowo, charakter polityczny, a ich twórcy, najczęściej osoby świeckie, byli zainteresowani jak najszerszym rozpowszechnieniem tych dzieł w celu przekonania jak największej liczby osób do prezentowanych przez siebie poglądów. Cel ten mógł zostać zrealizowany tylko w przypadku, gdy odbiorca zapoznający się z dziełem mógł w odpowiedni sposób zidentyfikować autora dzieła. Jedną z takich udokumentowanych sytuacji jest wizyta mnicha irlandzkiego, św. Kolumbana, w jednym z klasztorów w Irlandii, gdzie przebywał jego nauczyciel opat Finnian. Podczas tej wizyty mnich sporządził kopię psałterza napisanego wcześniej przez samego Finniana. Nauczyciel mnicha kategorycznie sprzeciwił się temu, a powstały pomiędzy nimi spór został wkrótce przekazany do rozstrzygnięcia królowi Leinster w Irlandii. Król, który wydał decyzję na korzyść autora psałterza, posłużył się dość ciekawym sformułowaniem: Do każdej krowy należy jej ciele, a w konsekwencji do każdej książki należy jej kopia (ang. To every cow her calf and consequently to every book its copy28). Sformułowanie to trudno uznać za odniesienie do konkretnego uprawnienia autora dzieła, a w szczególności uprawnienia o charakterze osobistym. Niemniej jednak można zaryzykować twierdzenie, że intencją władcy było przynajmniej potwierdzenie ogólnej zasady, zgodnie z którą do wyłącznych uprawnień autora - jako właściciela oryginału - należy decydowanie o możliwości sporządzenia i rozpowszechnienia kopii dzieła. Sytuacja uległa zmianie w XIII i XIV wieku, kiedy to czynności związane z zachowaniem dziedzictwa intelektualnego minionej epoki, poprzez reprodukcję istniejących dzieł literackich, zostały przejęte przez nowo powstałe w Europie zachodniej uniwersytety, takie jak Uniwersytet Boloński29, Oksfordzki30 czy Uniwersytet Paryski31. Wraz z powstaniem i rozwojem tych uczelni pojawiła się bowiem potrzeba kopiowania książek dla studentów, a co za tym idzie przełamany został monopol Kościoła katolickiego w zakresie własności kopii dzieł literackich. Rozwój uniwersyteckich placówek naukowych przyczynił się również do poszerzenia tematyki powstających dzieł, które nie miały już wyłącznie charakteru religijnego. W połowie XIII wieku św. Albert z Kolonii (łac. Albertus Magnus)32 zawarł w jednym ze swoich dzieł filozoficznych następujące stwierdzenie: Pisanie tego, co powiedział inny człowiek stanowi kradzież sławy wynikającej z autorstwa, poprzez przypisanie jej sobie. Większość ludzi tak właśnie obecnie postępuje. Nic, co piszą nie pochodzi od nich, wszystko pochodzi od innych. A jednak ludzie ci chcą być postrzegani, jako twórcy nowych dzieł, w sytuacji, gdy prezentują oni dzieło innego twórcy w formie i słowach nienależących do nich. W księdze Hioba 24: 6 mówi się w następujący sposó