Ebook Po ludobójstwie. Eseje o języku, polityce i kinie mobi,epub

twie). Z drugiej strony ktoś nieobeznany z publicystyką autora Ewangelii według św. Mateusza nie zrozumie jego stosunku do religii, stanowiącego mieszaninę gwałtownego antyklerykalizmu z jednoczesną fascynacją nauką Jezusa z Nazaretu i chrześcijańską ideą Miłosierdzia. Nie zrozumie także znaczenia figury matki, rodziny i macierzyństwa w jego twórczości bez wiedzy o poglądach Pasoliniego na kwestię aborcji i rozwodów w nowoczesnym społeczeństwie. Także i w tym wypadku czytelnika spotka niejedna niespodzianka, wymagająca porzucenia interpretacyjnych wytrychów. Lektura tych tekstów to doprawdy znakomita okazja dla wszystkich, którzy chcieliby sprawdzić jakość deklarowanej przez siebie hermeneutycznej otwartości. Im bardziej Pasolini wykraczał w swych diagnozach poza konwencjonalne, gotowe formuły, tym bardziej dążył do myślowej spójności, tym usilniej poszukiwał metody, która nadawałaby jego poglądom systemową dyscyplinę. Był w tym rys jego czasów, widoczny także w katalogu problemów, wokół których krążyło jego myślenie. Stąd podejmowana przezeń na serio próba rozwijania marksowskiej teorii bytu społecznego w obrębie antropologii kultury, semiologii, językoznawstwa historycznego i interpretacji dzieła sztuki. Jego polemiczne przypisy do Luciena Goldmanna, Claudea Lévi-Straussa, Rolanda Barthesa czy Christiana Metza prowadziły go w kierunku - widać to dziś wyraźnie - bliskim teorii socjologicznej estetyki Pierrea Bourdieu. To jednak, co uderza w tych tekstach, zwłaszcza z lat 60., to własna, oryginalna droga, którą dobijał się do swego stanowiska, i jego odrębność, zachowujące do dziś inspirującą siłę nie tylko dla filmoznawców czy dialektologów. Główną myślą Pasoliniego było przekonanie, iż w latach 60. i na początku lat 70. zaszła we Włoszech rewolucyjna zmiana, która bezpowrotnie i fundamentalnie zmieniła jego kraj. W zależności od kontekstu określał tę zmianę rozmaitymi kryptonimami. Rewolucja języka infrastruktur, czyli języka techniki, neokapitalizm, koniec awangardy, ludobójstwo, faszyzm powojenny, pierwsza, prawdziwa rewolucja prawicowa, wyginięcie świetlików, kino nowej przygody - wszystkie te określenia próbowały uchwycić istotę całościowego przeobrażenia, które ujawniało się w każdej dziedzinie życia: sztuce współczesnej, języku codziennym i literackim, ekonomii konsumpcji i produkcji, obyczaju, religijności, kulturze popularnej, dyskursie politycznym i praktyce polityki. Pasolini postrzegał tę zmianę w kategoriach kosmicznej katastrofy: końca świata, który kochał i w którym chciał żyć. W otwierającym niniejszy tom eseju Z laboratorium znajduje się tajemnicze zdanie: ,,Ludzie, zanim stali się tym, kim naprawdę są, byli - wbrew wszystkiemu - tacy jak w snach"[4]. O jakim mitycznym okresie Pasolini tu mówi? O czasach przedwojennych, które pamiętał z dzieciństwa i młodości! Ten rajski świat dobrych dzikusów z Casarsy i przedmieść Rzymu, zanurzonych w tradycji języka oralnego, nazywających po raz pierwszy uczucia i rzeczy - świat wieśniaków, lumpów i robotników, którzy byli simpatico, bo dobrze czuli się w swojej skórze - został naruszony przez wojnę i faszyzm Mussoliniego, ale ostatecznego zniszczenia dokonał faszyzm nowego rodzaju: agresywnego konsumpcjonizmu, rozwoju infrastruktury (autostrady, motoryzacja) i systemu informacyjnego (telewizja). To zmiana, której doniosłość Pasolini podkreśla z historiozoficzną emfazą: ,,świat chłopski, po około czternastu tysiącach lat życia, faktycznie nagle się skończył"[5]. W efekcie represyjnej homogenizacji (konformizm wymuszany przez modę stylu życia i wszechobecne reklamy) dokonała się przemiana chłopów i lumpenproletariatu w drobnomieszczaństwo (Prawdziwy faszyzm, a zatem prawdziwy antyfaszyzm): ,,w ciągu niewielu lat stali się Włosi narodem zdegenerowanym, śmiesznym, potwornym, zbrodniczym"[6]. Prości ludzie są dziś ,,smutni, znerwicowani, niepewni, zawstydzeni"[7]. ,,Młodych nieszczęśliwców" przepełnia nienawiść do ,,kultury swoich matek" (PCI w ręce młodzieży!!). Asymilacja do stylu i jakości życia burżuazji okazała się neokolonialną akulturacją. Ludobójstwem. To określenie jest mniej metaforyczne, niż mogłoby się wydawać: ,,Chodzi dokładnie o taki rodzaj kulturowego ludobójstwa, jaki poprzedzał fizyczne ludobójstwo Hitlera. Gdybym odbył długą podróż i wrócił po latach, krążąc po >>wielkiej plebejskiej metropolii<<, odniósłbym wrażenie, że wszyscy jej mieszkańcy zostali deportowani i zgładzeni, a na ulicach i podwórzach zastąpiły ich pobladłe, dzikie, nieszczęśliwe upiory"[8]. Analogia idzie dalej: stosunek burżuazji do plebsu i jego wartości Pasolini nazywa rasizmem tout court, skutkującym segregacją, wykluczeniem, a w końcu wyparciem się swego kodu kulturowego przez ,,czarnych" plebejuszy. Słowo ,,rasizm"