Ebook Podolska legenda. Powstanie i pogrzeb polskiego Podola mobi,epub

a­jo­bra­zo­wy w Ma­le­jow­cach ota­cza­ją­cy ob­szer­ny kla­sy­cy­stycz­ny pa­łac miesz­czą­cy obec­nie dzie­cię­ce sa­na­to­rium. Do daw­nej świet­no­ści po­wra­ca­ją też nie­któ­re ka­to­lic­kie ko­ścio­ły, Oczy­wi­ście tyl­ko nie­licz­ne, te, któ­re prze­trwa­ły cza­sy ra­dziec­kie, gdy słu­ży­ły jako ma­ga­zy­ny na­wo­zów lub hale fa­brycz­ne, któ­re nie utra­ci­ły da­chów i ścian i przy któ­rych prze­trwa­ły reszt­ki wy­znaw­ców go­to­wych dziś do od­bu­do­wy. Do Mu­ka­ro­wa Pod­le­śne­go za­je­cha­li­śmy spe­cjal­nie, aby zo­ba­czyć jed­ną z ta­kich bu­dów. Neo­go­tyc­ki ko­ściół pre­zen­to­wał się oka­za­le, a na do­da­tek mie­li­śmy oka­zję za­znać le­gen­dar­nej ukra­iń­skiej go­ścin­no­ści, Bo cho­ciaż pro­boszcz był gdzieś da­le­ko, za­ła­twiał urzę­do­we spra­wy, przy­ję­ła nas jego go­spo­dy­ni. Mło­da, sil­na, tro­chę za­wsty­dzo­na, bez­ce­re­mo­nial­nie ka­za­ła nam sia­dać za sto­łem i ko­lej­no wy­no­si­ła z mrocz­nej kuch­ni go­to­we, jak­by ocze­ku­ją­ce wła­śnie na nas po­tra­wy, Barszcz, sła­wet­ne pe­ro­hy ze śmie­ta­ną i ziem­nia­cza­ny pla­cek. Do tego sa­ła­ta i ogór­ki w śmie­ta­nie, po­rzecz­ki i wi­śnio­wy kom­pot - wszyst­ko z do­mo­we­go go­spo­dar­stwa. Je­dli­śmy w mil­cze­niu, był upał, brzę­cza­ły mu­chy, a za oknem roz­cią­gał się kwit­ną­cy ogród. A ona sta­ła za na­szy­mi ple­ca­mi, z uśmie­chem śle­dząc, czy nam sma­ku­je. Gdy ocię­ża­li je­dze­niem wy­szli­śmy przed dom, znów ogar­nę­ła nas po­dol­ska, nar­ko­tycz­na ci­sza. Naj­go­rzej mają się chy­ba daw­ne pol­skie cmen­ta­rze. Wie­le z nich cał­ko­wi­cie star­to z po­wierzch­ni zie­mi, Te, któ­re po­zo­sta­ły, eg­zy­stu­ją po­mię­dzy le­ni­wą obo­jęt­no­ścią i ak­tyw­nym nisz­czy­ciel­stwem, Słu­żą jako pa­stwi­ska, miej­sca dys­kret­nych scha­dzek i pi­ja­tyk, te­ren dzia­łań po­szu­ki­wa­czy ,,pań­skich skar­bów". Ja­dąc z Ku­dryń­ców, gdzie po­dzi­wia­li­śmy ru­iny ma­low­ni­cze­go zam­ku z bia­łe­go ka­mie­nia, tra­fi­li­śmy przy­pad­ko­wo na wstrzą­sa­ją­cy, a za­ra­zem za­gad­ko­wy ślad tych nisz­czy­ciel­skich prak­tyk, We wsi Dźwi­niacz­ka uj­rze­li­śmy cmen­tarz z neo­go­tyc­ką ka­pli­cą. Już z da­le­ka zo­ba­czy­li­śmy, że drzwi pro­wa­dzą­ce do jej wnę­trza są wy­rwa­ne i sze­ro­ko otwar­te, Póź­niej oka­za­ło się, że zdję­ta zo­sta­ła rów­nież pły­ta za­kry­wa­ją­ca wej­ście do gro­bo­wej kryp­ty. Naj­bar­dziej jed­nak szo­ku­ją­cy był ob­raz tego, co uj­rze­li­śmy na pod­ło­dze i pod ścia­na­mi ka­pli­cy. Znaj­do­wa­ło się tam kil­ka tru­pów mę­skich i ko­bie­cych, na­tu­ral­nie zmu­mi­fi­ko­wa­nych, odzia­nych w sta­ro­świec­kie stro­je, kosz­tow­ne suk­nie i wy­kwint­ne mun­du­ry. Nie one jed­nak były ce­lem wy­sił­ków ra­bu­siów. Za­bra­li gło­wy wszyst­kich tru­pów, Snu­li­śmy fan­ta­stycz­ne i kar­ko­łom­ne do­my­sły, aż po­miar­ko­wał nas lek­ko za­wia­ny tu­by­lec od pew­ne­go cza­su ob­ser­wu­ją­cy na­szą obec­ność: - Gło­wy za­bra­li chłop­cy i wie­czo­rem będą stra­szyć na­uczy­ciel­kę za to, że sta­wia im kiep­skie stop­nie. Ot, i cała ta­jem­ni­ca. Mar­mu­ro­we ta­bli­ce za­wie­szo­ne na ścia­nach ka­pli­cy gło­si­ły, że spo­czy­wa­ją w niej po­ko­le­nia rodu Ho­ro­dyń­skich. Po­my­śla­łem wów­czas, że by­ło­by dla nich le­piej, gdy­by swe cia­ła po­wie­rzy­li zie­mi i li­to­ści­we­mu ro­ba­ko­wi, za­miast, wy­no­sząc się, me­ta­lo­wym trum­nom i ka­mien­nej kryp­cie. Dzię­ki temu po­tom­ko­wie ich pod­da­nych nie mie­li­by oka­zji do głu­pich żar­tów. Aż wresz­cie do­sta­li­śmy się do Sza­ro­gro­du, mia­stecz­ka na wschod­nim Po­do­lu, po­ło­żo­ne­go nad Mo­rasz­ką, do­pły­wem Dnie­stru. Mia­stecz­ko za­sta­li­śmy sen­ne, pra­wie opu­sto­sza­łe, na obrze­żach gi­ną­ce w buj­nej ro­ślin­no­ści sa­dów. Na­wet w śród­mie­ściu pa­no­wa­ła ci­sza in­try­gu­ją­ca jak w ame­ry­kań­skim ghost city. Więk­szość par­te­ro­wych, cia­sno stło­czo­nych do­mów była w róż­nych sta­diach roz­pa­du, nie­licz­ne skle­py za­mknię­te, a prze­chod­nie nie­wi­docz­ni. Tyl­ko pta­ki prze­krzy­ki­wa­ły się smut­no i be­cza­ła koza, któ­ra wy­ja­dła już całą ra­chi­tycz­ną tra­wę w za­się­gu łań­cu­cha. Było coś za­gad­ko­we­go w at­mos­fe­rze tego opu­sto­sza­łe­go miej­sca.