Ebook Podróże pisarzy mobi,epub,pdf

ekiedy - rzadko - piszę - o drugiej lub trzeciej jem obiad albo się ubieram na obiad; jadę na koncert, wieczór lub inną zabawę i powracam najczęściej późno"142. Ponieważ list swój Mickiewicz wysyłał do dalekiego Oranienburga, gdzie zesłano Tomasza Zana po odbyciu kary w twierdzy Kizył i gdzie ten nauczał języka polskiego dzieci zaprzyjaźnionych Rosjan, w dalszym ciągu dodał: ,,Uczę też po polsku niektóre damy. Inter parenthesin, wielu tu uczy się po polsku i kurator zamyśla katedrę przy uniwersytecie założyć. Mógłbym ją dawno otrzymać, ale nie myślę zostać w Moskwie, zaniedbuję ten interes"143. W rzeczy samej, katedrę na Uniwersytecie Moskiewskim Mickiewicz mógłby otrzymać, ale on marzył o czym innym: o wyjeździe z Rosji! I to nie w strony rodzinne, ale dalej, do Europy Zachodniej. W moim przekonaniu jego przyjazd do Moskwy był związany z tą właśnie sprawą. Przypuszczam, że za całą tą akcją, mającą na celu uzyskanie zgody na wyjazd za granicę, stał książę Golicyn, wspierany przez najwyższych dostojników carskich: gen. Aleksandra Ch. Benkendorfa - szefa tajnej policji, jego najbliższego współpracownika - Maksima von Focka oraz cieszącego się zaufaniem obydwóch Tadeusza Bułharyna, zrusyfikowanego Polaka, pisarza i redaktora, który w tym czasie przyjaźnił się z Mickiewiczem. Golicyn, jak sądzę, nieprzypadkowo przyjechał z Moskwy do Petersburga wspólnie z Mickiewiczem i Malewskim. Najprawdopodobniej planował udzielić pomocy polskiemu poecie. Uzyskawszy wsparcie ze strony wymienionych wyżej dostojników petersburskich, doprowadził do poinformowania o sprawie cara Mikołaja. Nie wiadomo, kto odbył rozmowę z carem, wygląda jednak na to, że był to Benkendorf. Car polecił przedstawić sprawę ewentualnego wyjazdu Mickiewicza na Zachód, ,,do wód", Wielkiemu Księciu Konstantemu. Tak też się stało. Wszystko wskazuje na to, że misternie organizowana akcja doprowadziła do pomyślnego rezultatu. Równo miesiąc po złożeniu przez Aleksandra Puszkina prośby w sprawie Mickiewicza, czyli 7 lutego 1828 roku, kierujący III. Oddziałem Osobistej Kancelarii Jego Cesarskiej Wysokości Aleksander Benkendorf zwrócił się do Wielkiego Księcia Konstantego z pismem (,,raportem"), w którym prosił o zgodę na wyjazd Mickiewicza w celach leczniczych za granicę. Sądzę, że ze względu na wyjątkowość tego dokumentu godzi się go tu przywołać, obrazuje bowiem dobrze pozycję Mickiewicza w świecie rosyjskim w owym czasie: Znany poeta polski, Mickiewicz, wysłany za przynależność do tajnego stowarzyszenia filaretów z polskich guberni w głąb Rosji i znajdujący się za najwyższym zezwoleniem w tutejszej stolicy, prosi o pozwolenie na wyjazd za granicę, celem poddania się kuracji wodami leczniczymi z choroby, która, wedle mniemania tutejszych lekarzy, w krótkim czasie przerwie jego żywot. Biorąc pod uwagę, że zgodnie ze świadectwem miejscowego zwierzchnictwa, jak i według wszystkich zebranych o nim poufnych informacji, Mickiewicz zachowywał się przez cały czas pobytu w Moskwie i w Petersburgu bez zarzutu i skromnie oraz zdobył sobie szczery szacunek wszystkich tych, z którymi się zetknął, Jego Cesarska Mość, przekonany o słuszności powyższego a w szczególności co do jego chorobowego stanu, nie rokującego mu długiego życia, łaskawie raczył mi rozkazać jak najuniżeniej prosić Waszą Cesarską Wysokość o zezwolenie na udzielenie Mickiewiczowi pozwolenia na wyjazd za granicę. Donosząc najpokorniej o niniejszym Waszej Cesarskiej Wysokości będę miał zaszczyt oczekiwać decyzji, celem złożenia najuleglejszego raportu Jego Cesarskiej Mości144. Sformułowane w tak alarmistycznym tonie pismo gen. Benkendorfa nie pozostało bez odpowiedzi. W dwa tygodnie później, 21 lutego, Wielki Książę Konstanty oświadczył co następuje: Od głównodowodzącego litewskim specjalnym korpusem Jego Cesarskiej Wysokości Cesarewicza do pana generała-adiutanta i kawalera Benkendorfa. W odpowiedzi na pismo Waszej Ekscelencji z dnia 7 lutego tego roku nr 600, w którym z Najwyższego rozkazu Jego Cesarskiej Mości prosi mnie Pan o zgodę na udzielenie poecie Mickiewiczowi zezwolenia na wyjazd za granicę celem leczenia choroby grożącej mu śmiercią, mam zaszczyt odpowiedzieć Waszej Ekscelencji, że jeżeli tylko Jego Cesarska Mość sobie tego życzy, ja ze swej strony z Najwyższą wolą się zgadzam i żadnych przeszkód nie znajduję145. Gen. Benkendorf zdecydował ,,kuć żelazo, póki gorące". 12 marca 1828 wysłał do Konstantego list z informacją, ,,że w wyniku decyzji Waszej Wysokości z 21 lutego br 1212 nastąpiło najłaskawsze pozwolenie Jego Cesarskiej Mości polskiemu poecie Mickiewiczowi na wyjazd za granicę"146. W ślad za tym gen Benkendorf powiadomił o zgodzie cara Mikołaja na wyjazd Mickiewicza w celach leczniczych za granicę dwóch dostojników państwowych: petersburs