Ebook Prawo międzynarodowe gospodarcze mobi,epub,pdf

tosowania sankcji gospodarczych4. Starożytni Grecy dysponowali także dobrze rozwiniętą bankowością - znali weksle i przekazy pieniężne ułatwiające obrót gospodarczy między państwami-miastami5. W czasach nowożytnych nie sposób byłoby pominąć ekonomicznych koncepcji bulionizmu czy merkantylizmu (oraz ich odpowiedników w postaci kameralizmu w państwach niemieckich oraz regalizmu w sferze wpływów włoskich i hiszpańskich)6, w myśl których państwa powinny być gospodarczo samowystarczalne, promując eksport i interwencjonizm, a ograniczając import, co zadecydowało o aktywnym włączeniu się państwa w gospodarkę (por. z dyskusją poniżej). Przełomowe znaczenie dla współczesnego myślenia o ekonomii miały prace Adama Smitha, który dowodził: ,,Człowiek (...) prawie ciągle potrzebuje pomocy swych bliźnich i na próżno szukałby jej jedynie w ich życzliwości. Jest bardziej prawdopodobne, że nakłoni ich do pomocy, gdy potrafi przemówić do ich egoizmu i pokazać im, że jest dla nich samych korzystne, by zrobili to, czego od nich żąda. Każdy, kto proponuje drugiemu jakiś interes, postępuje w ten sposób. Daj mi to czego ja chcę, a otrzymasz to czego ty chcesz: oto znaczenie każdej takiej propozycji, i to jest właśnie sposób, w jaki otrzymujemy nawzajem od siebie największą część usług, których potrzebujemy. Nie od przychylności rzeźnika, piwowara czy piekarza oczekujemy naszego obiadu, lecz od ich dbałości o własny interes. Zwracamy się nie do ich humanitarności, lecz do egoizmu i nie mówimy im o naszych własnych potrzebach, lecz o ich korzyściach"7. Błędem byłoby jednak odczytywanie powyższego fragmentu jak pochwały egoizmu. Nieodłącznym elementem koncepcji A. Smitha była empatia, zgodnie z kolejnym wielkim choć rzadziej cytowanym traktatem tego autora8. Nie ulega wątpliwości, że dostrzeżenie i opisanie korzyści pochodnych specjalizacji pracy i wymianie dóbr w sposób fundamentalny wpłynęło na postrzeganie funkcji państwa i międzynarodowego obrotu gospodarczego w naszym kręgu cywilizacyjnym9. Jak dalej dowodził A. Smith, niepodobna, aby jedna osoba imała się wszystkich zajęć. Do specjalizacji pracy dochodzi zatem tak lokalnie, jak i w skali państw, i ,,doprawdy byłoby głupotą zajmować się produkcją dóbr, które taniej można kupić za granicą". Rozwinięcie tej ostatniej myśli w kontekście handlu międzynarodowego stanowi teoria przewagi absolutnej, w świetle której państwa powinny wyspecjalizować się w produkcji tych dóbr lub usług, które są w stanie zaoferować taniej od innych. Przykładowo, jeżeli w jednym państwie dostępne są zaawansowane technologie, a w drugim jest nadmiar niskowykwalifikowanej siły roboczej, to w pierwszym kraju tańsza będzie produkcja oprogramowania, a w drugim praca w rolnictwie, zaś zgodnie z rozumowaniem A. Smitha specjalizacja w tych obszarach pozwoli na dalsze obniżenie kosztów i zwiększenie produkcji. Tak wypracowane nadwyżki - czyli dobra ponad potrzeby konsumpcyjne w państwie produkcji - można przeznaczyć na wymianę towarów potrzebnych, a produkowanych taniej za granicą. Zamiast stawiać robotników rolnych w laboratoriach i wręczać informatykom motyki, oba państwa będą importować produkowane u sąsiada artykuły spożywcze oraz sprzęt elektroniczny. 3 Jednak nawet gdyby jedno, lepiej rozwinięte państwo posiadało przewagę absolutną w produkcji wszystkich dóbr, handel międzynarodowy nadal może być obopólnie korzystny dzięki wykorzystaniu tzw. przewagi komparatywnej (względnej)10. Odpowiednio, kraj ma przewagę komparatywną w produkcji tego dobra, dla którego ponosi niższy koszt alternatywny11. Przykładowo, w jednym państwie (Młotkolandii) można taniej niż w sąsiedniej Komputerlandii wyprodukować zarówno komputer (za 60 zamiast 80), jak i młoty pneumatyczne (40 zamiast 90). Młotkolandia ma zatem przewagę absolutną w produkcji obu dóbr. Cena młota penumatycznego Cena komputera Młotkolandia 40 60 Komputerlandia 90 80 W zaawansowanej technologicznie Komputerlandii produkcja jednego komputera kosztuje jednak tylko 8/9 młota pneumatycznego (80/90), podczas gdy w słabiej rozwiniętej Młotkolandii komputer kosztuje aż 1,5 młota (60/40). Przy spełnieniu dodatkowych warunków może to oznaczać, że w przedziale cenowym między 8/9 a 1,5 młota pneumatycznego Młotkolandii może się opłacać import komputerów i eksport młotów do sąsiada, natomiast Komputerlandia w tym zakresie mogłaby eksportować relatywnie tańsze komputery w zamian za młoty pneumatyczne. Dzi