Ebook Terapia dzieci i młodzieży. Metody i techniki pomocy psychopedagogicznej epub

ankcji (Roine, 1994). Ogół tego typu funkcji grupy rówieśniczej stanowi zarazem o jej terapeutycznej efektywności. W psychopatologii i terapii dziecięcej zaburzenia w zachowaniu dzieci są lokalizowane w głównej mierze w wadliwych relacjach między rodzicami a dzieckiem czy też między rodzeństwem (Namysłowska, 2000). Jednocześnie dość rzadko podłoże tych zaburzeń jest umiejscawiane w problemach i konfliktach zaistniałych w kontaktach międzyrówieśniczych, co w efekcie sprawia, że są one ignorowane w oddziaływaniach terapeutycznych. W sukurs może tu przyjść psychodrama dziecięca, koncentrująca się na rozpoznawaniu i przezwyciężaniu trudności oraz nieporozumień pojawiających się w społecznych kontaktach w grupie rówieśniczej, a także na pomocy dzieciom w nabywaniu nowych i modyfikowaniu już posiadanych, ale wadliwie ukształtowanych, umiejętności w działaniu. Tak pojmowana psychodrama jest procedurą ukierunkowaną na modelowanie pożądanych form porozumiewania się. Stanowi swoistego rodzaju zaproszenie do spotkania wspierającego kontakty międzyludzkie poprzez zespołowe rozstrzyganie sporów i napięć. Wyjątkowe warunki, w jakich przebiega ,,akcja psychodramatyczna", umożliwiają osiągnięcie dość znacznej, a nierzadko nawet pełnej, równowagi zniekształconego stosunku Ja - My. Kolejne fazy rozwoju psychodramy: ,,rozgrzanie się", gra i omówienie, powinny być tak programowane, by każdy z uczestników mógł doświadczyć solidarności z innymi, rozwinąć w sobie zdolności em-patyczne, a także poszerzyć swoje kompetencje społeczne. Zadaniem psychodramy jest zatem z jednej strony udzielenie wsparcia poszczególnym uczestnikom grupy, wpłynięcie na ich sposób odczuwania i zachowania się, które zostały zdominowane podświadomymi konfliktami, a z drugiej strony poprawa zdolności komunikowania się, nawiązywania kontaktów oraz działania zespołowego i życia we wspólnocie (Jałocho, 1997). Psychodrama, która w przypadku dzieci powinna być oparta na zabawie symbolicznej, niejako wymusza społeczną interakcję, a przy tym inspiruje do twórczej współpracy. Wymóg przestrzegania porządku zdarzeń dramatycznych, zachowania kolejności w rozwoju ,,akcji psychodramatycznej" skłania dzieci (tu: uczestników psychodramy) do dostosowania ,,kreowanych" przez siebie postaci (,,osób dramatu") do gry pozostałych. Jednocześnie nakłada na dzieci obowiązek zachowywania dyscypliny i brania na siebie odpowiedzialności za wysiłek zespołowy, za wspólne rekonstruowanie (odgrywanie) przebiegu określonych zdarzeń stanowiących treść gry psychodramatycznej. Oznacza to tym samym, że grupa psychodramatyczna stwarza warunki, w których powinna nastąpić poprawa funkcjonowania społecznego polegająca na: - umiejętności interakcyjnego dystansowania się; - wykazywaniu się łatwością w osiąganiu odpowiedniej pozycji w grupie i sprawnością dostosowywania się do innych uczestników grupy; - regulowaniu swoich oczekiwań i potrzeb z uwzględnieniem sztuki kompromisu; - tworzeniu poczucia wzajemnego szacunku, wsparcia i wczuwaniu się w sytua(C)cję pozostałych uczestników psychodramy. Terapeuta decydujący się na zastosowanie psychodramy w pracy z dziećmi powinien dokonać wielu modyfikacji tej metody, mających na celu dostosowanie jej do specyficznych wymagań wynikających z dużych różnic między terapią grupową prowadzoną z dziećmi a realizowaną z osobami dorosłymi. Chodzi tu głównie o typowe dla dzieci szybkie przechodzenie od uczuć i wyobrażeń do ich motorycznego wyrażania, preferowanie niewerbalnych sposobów komunikowania się, olbrzymią potrzebę swobody ruchów, działania i zabawy, gwałtowność i impulsywność, ,,kruchą" strukturę osobowości z dość ograniczoną tolerancją frustracji i niskim poziomem samokontroli (sterowania własnym postępowaniem) oraz o nie w pełni wykształcone sumienie (Aichinger, Holl, 1999). Jednym z ważnych warunków wstępnych powodzenia terapii dzieci z zastosowaniem psychodramy jest przejawianie dużej dbałości o zachowanie naturalnych form porozumiewania się. W przypadku dzieci nie należy z góry przyjmować ich gotowości i umiejętności ograniczania się do słownego wyrażania życzeń, myśli, uczuć czy fantazji. Klinicysta (tu: lider, prowadzący psychodramę) musi wiedzieć, że im młodsze jest dziecko, tym chętniej i częściej manifestuje swoje oczekiwania (wewnętrzne potrzeby) w zabawie, w ruchowej aktywności i udramatyzowanych sytuacjach. Natomiast im jest starsze, tym częściej formułuje swoje życzenia za pomocą słów. Ignorowanie naturalnych form dziecięcej komunikacji, ograniczanie warunków do manifestowania swoich postaw, uczuć w zabawie, a jednocześnie dokonanie niewłaściwego wyboru środka porozumiewania się z dziećmi może sprawić, iż psychodrama zakończy się niepowodzeniem. Utrudnia to lub wręcz uniemożliwia dzieciom