Ebook Ukryty geniusz mobi,epub

ważna dla moich zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych - jest prawie niewidoczna2. Terapie kognitywne w rodzaju tej, której się poddałem, są często nazywane leczeniem rozmową (talking cures). Są jednak czymś znacznie więcej. Obecnie naukowcy wiedzą, że leczenie rozmową łagodzi cierpienie milionów ludzi poprzez inicjowanie długofalowych zmian w połączeniach między komórkami mózgowymi i w funkcjach mózgu. Jest to stosunkowo nowe odkrycie, lecz skany mózgów osób poddawanych tej terapii wykazują, że przyczynia się ona do wzmocnienia sieci połączeń między różnymi obszarami mózgu. Co więcej, pacjenci, w których mózgach powstaje i ,,przestawia się" najwięcej połączeń3, osiągają także największą poprawę stanu zdrowia. Nowe połączenia pomagają tym ludziom dotrzeć do funkcji mózgu, która wcześniej była dla nich niedostępna, lub lepiej ją ,,dostroić". Zapewniają im poprawę sprawności poznawczej. Tempo i zakres tych zmian - powstawania nowych połączeń w mózgu - są trudne do przewidzenia. Niektórzy ludzie reagują lepiej i szybciej niż inni, wziąwszy więc pod uwagę ograniczone środki oraz utrudniony dostęp do leczenia chorób psychicznych, przygnębiająca rzeczywistość wygląda tak, że stan części osób, które przechodzą terapię behawioralno-poznawczą z powodu rozmaitych dolegliwości psychicznych, nie poprawia się tak, jak mógł­by się poprawić w ideal­nych warunkach. Aby zwiększyć skuteczność leczenia, lekarze i naukowcy poszukują metod oddziaływania na mózg, dzięki którym stawałby się on bardziej receptywny, bardziej plastyczny, tak aby taka sama dawka leku i taka sama liczba sesji terapii pozwalały osiągać lepsze ­efekty. Ponieważ jest to nowa dziedzina nauki, opracowywane techniki mają jak dotąd przede wszystkim charakter eksperymentalny. Ich celem jest zmiana sposobu, w jaki mózg tworzy połączenia między komórkami. Opierają się one na dwóch podstawowych strategiach: stosowaniu środków farmakologicznych oraz elektro- i magneto­stymulacji. Leki to przede wszystkim znane związki powodujące poprawę funkcji poznawczych i czynności mózgu, takie jak stosowany w leczeniu narkolepsji modafinil, który ma działanie pobudzające. Stymulacja polega na sztucznym pobudzaniu neuronów za pośrednictwem słabych impulsów elektrycznych przesyłanych bezpośrednio do mózgu lub indukowanych w jego wnętrzu. (W niektórych badaniach stosuje się te techniki samodzielnie - nie mają one bowiem służyć ulepszeniu konwencjonalnych terapii kognitywnych, lecz całkowicie je zastąpić). W ostatnich latach w czasopismach medycznych pojawiają się liczne studia przypadków pozornie cudownych uzdrowień ­dzięki zastosowaniu owych najnowszych technik, na przykład opis historii ciężarnej kobiety4 wyleczonej z depresji za pomocą elektrostymulacji czy młodego mężczyzny, którego udało się wyprowadzić ze schizofrenii katatonicznej5. Pod wpływem informacji o tych i podobnych sukcesach coraz więcej psychiatrów, naukowców i lekarzy sięga po techniki poprawiania funkcji poznawczych, ­próbując ulżyć w cierpieniu co czwartej osobie na świecie, która - według danych statystycznych - zmaga się z jakąś formą zaburzeń psychicznych. Co jednak z pozostałymi trzema czwartymi ludzkości, z ludźmi, którzy nie cierpią na takie schorzenia? Jeżeli leki i stymulacja elektryczna mogą sterować powstawaniem połączeń w mózgu, czy nie moglibyśmy wszyscy korzystać z ich dobrodziejstw? Istnieje w końcu długa tradycja używania środków farmakologicznych i rozmaitych zabiegów medycznych nie po to, by leczyć choroby, lecz by poprawiać funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Najbardziej charakterystycznym przykładem takich praktyk jest przyjmowanie sterydów przez sportowców, którzy wspomagają się far­makologicznie, aby dzięki dodatkowej masie mięśniowej zyskać siłę i poprawić prędkość. Skoro lekarze i pacjenci stosują dziś rozmaite metody poprawiania funkcji poznawczych, czemu wszyscy inni nie mieliby tego robić? Czy te metody działają? Czy mogą nam pomóc w zlokalizowaniu i używaniu tych części mózgu, do których wcześniej nie mieliśmy dostępu? A jeśli tak, czy stosowanie takiego mózgowego dopingu jest uczciwe? Czy powinno być dozwolone, a nawet propagowane? Czy może się przyczynić do poprawy naszej koncentracji? Naszej pamięci? Zdolności matematycznych i językowych? Czy - innymi słowy - poszerzenie funkcji poznawczych może zwiększyć naszą inteligencję? Jakie będą implikacje społeczne tego zjawiska? Za wcześnie jeszcze, by odpowiedzieć na wszystkie te pytania, ale z pewnością nie za wcześnie, by je zadawać. Właśnie to staram się robić w tej książce. Z inteligencją jest tak jak ze sztuką i pornografią. Zdefiniowanie jej przychodzi nam z wielkim trudem, ale kiedy ją widzimy, potrafimy bezbłędnie rozpo