Ebook W 80 filiżanek dookoła świata. Piętnaście najsłynniejszych kawiarni mobi,epub

obotniczych" kawiarniach, a Gustave Doré uwiecznił owe lokale na swych rysunkach, na których znalazły się drewniane boksy i niskie sufity. Oświetlano je za pomocą świec, lampek oliwnych i/lub otwartych palenisk. Joseph Roth w powieści Zipper i jego ojciec, której akcja toczy się w epoce lamp gazowych, tak opisuje dźwięki towarzyszące życiu kawiarnianemu: ,,Gdy zaczynało brakować paliwa, płomień słabł i migotał, rzucając dokoła zygzakowate cienie. Wtedy służąca wdrapywała się na krzesło i ożywiała płomień za pomocą miechów. Bzyczały muchy, trzaskały o stół karty do gry, stukały kostki domina, szeleściły gazety, na planszę z suchym odgłosem spadały figury szachowe, po wyściełanym filcem stole głucho toczyły się kule bilardowe; dźwięczało szkło, dzwoniły łyżki, skrzypiały buty, szeptali ludzie". Fot. 3. Józef Rapacki - W kawiarni Ziemiańska Nie tylko Balzac, jeden z czołowych bohaterów francuskiego realizmu, był wielkim admiratorem kawy i jej odurzającego działania. To on użył jej celowo, aby zwiększyć swoją wydajność i kreatywność. Istnieje jednak wiele cytatów lub anegdot znanych osobistości na temat picia kawy, a wiele z nich odnosi się nie tylko do samej kawy, ale także do miejsc, które od ponad trzech stuleci mają wpływ na część europejskiej historii kultury: kawiarni. W minionych stuleciach wiele z nich było ucieczką od trudów ciężkiego życia codziennego. Tutaj można było cieszyć się usankcjonowanym społecznie lenistwem i radością bez uprzedzeń, co skutkowało nieograniczonym rozwojem ducha i towarzyskości. Poprzez ucieczkę od restrykcyjnego, zracjonalizowanego świata pracy i burżuazyjnego etosu, przynajmniej na jakiś czas, kawiarniani goście mogli spotkać podobnie myślących ludzi. Istnieją kawiarnie artystów, kawiarnie koncertowe, domowe cukiernie czy kawiarnie dla graczy, których historia jest niewątpliwie częścią społeczno-kulturowego rozwoju Europy - tradycji, która dziś powoli ulega zatraceniu. Krajobraz medialny i era internetu już dawno sprawiły, że kawiarnia stała się przestarzała jako miejsce wymiany informacji. Niemniej jednak pozostało jedno: nadal są to miejsca odosobnienia, które pozwalają na obserwowanie wydarzeń towarzyskich i codziennych ludzkich komedii. Jedną z typowych w XIX wieku form skupienia i funkcjonowania środowisk aktywnych w procesie kulturotwórczym jest kawiarnia literacka. Jej narodziny i rozkwit wiążą się z procesem demokratyzacji społeczeństwa, w szczególności zaś z rozwojem inteligencji, która kształtowała nowe obyczaje życia publicznego. Trudne warunki mieszkaniowe, konieczność żywienia się w mieście dyktowały potrzebę kontaktów między innymi w kawiarniach. Fot. 4. Edgar Degas - W kawiarni (Pijący absynt) Kawiarnia jest niczym przydrożna kapliczka, która niegdyś dodawała otuchy pielgrzymom. Strumień kawy, tego czarnego aromatycznego eliksiru z nutą goryczy, wydobyty z arabiki, podany w małej, białej filiżance, spoczywającej na okrągłym stoliku z marmurowym blatem, najwidoczniej potrafił uwalniać strumień atramentu spływającego na pustą kartkę, jak choćby w przypadku Julio Cortazara: ,,(...) te kawiarnie są czymś więcej, są neutralnym terytorium dla apatrydów duszy, nieruchomym środkiem koła, skąd można samego siebie schwycić w pełnym galopie, widzieć się wchodzącym i wychodzącym, otulonym w kobiety, weksle lub tezy epistemologiczne, i mieszając kawę w filiżance, która w miarę upływu dni przechodzi z ust do ust". Fot. 5. Henri Gervex - Café Scene in Paris, obraz z 1877 roku W kawiarni poezja wrażeń węchowych przywraca wspomnienia przyjemnych chwil, jasnych barw i uroków życia z przeszłości. Kawiarnia zamienia się w przybytek rozkoszy bez względu na to, czy kawę pije się przy stoliku samotnie, czy w towarzystwie, co dodatkowo wzmacnia jej działanie. Alexander Pope, którego poemat heroikomiczny Porwany lok powstał z inspiracji plotką kawiarnianą, znalazł lekarstwo na swoje silne bóle głowy, wdychając parę znad kawy. Nazywał to antidotum ,,szczęśliwe drzewko mokki". Fot. 6. Pocztówka sprzed lat przedstawiająca arabską służącą, która podaje kawę Historycy zgadzają się co do tego, że nie sposób stworzyć linearnej czy chronologicznej historii kawiarni. Zamiast doszukiwać się w rozwoju kawiarni ciągłości, lepiej przyjrzeć się różnym jej rodzajom, w tym kawiarni wiedeńskiej, tureckiej, kawiarni hotelowej czy pałacowej oraz kawiarni-ciastkarni. Każdy z tych rodzajów charakteryzuje się specyficznym wystrojem, oświetleniem, rozmieszczeniem miejsc siedzących, menu oraz kulturalną atmosferą. Kawiarnie uchodziły za matecznik sił twórczych i awangardy. Nawet nasz Tadeusz Kantor napisał kiedyś, że: ,,Każda rewolucja artystyczna zaczyna się w kawiarni". Pisanie i malowanie w kawiarniach zostało uwiecznione w niezliczon