W stronę Swanna - Audiobook mp3

�o zdrę­twia­łe od cię­ża­ru jej cia­ła. Je­że­li, jak zda­rza­ło się nie­kie­dy, mia­ła rysy ko­bie­ty, któ­rą zna­łem w ży­ciu, chcia­łem się od­dać cał­ko­wi­cie temu za­da­niu: od­na­leźć ją, jak ci, któ­rzy pusz­cza­ją się w po­dróż, aby uj­rzeć na wła­sne oczy upra­gnio­ny kraj, i wy­obra­ża­ją so­bie, że moż­na kosz­to­wać w rze­czy­wi­sto­ści cza­ru ma­rze­nia. Po­ma­łu wspo­mnie­nie jej pierz­cha­ło, za­po­mi­na­łem córy swo­ich snów. Czło­wiek, któ­ry śpi, trzy­ma w krąg sie­bie nić go­dzin, po­rzą­dek lat i świa­tów. Ra­dzi się ich in­stynk­tow­nie, bu­dząc się, i od­czy­tu­je z nich w jed­nej se­kun­dzie punkt Zie­mi, w któ­rym się znaj­du­je, czas, któ­ry upły­nął aż do jego prze­bu­dze­nia; ale ich sze­re­gi mogą się zmą­cić, prze­rwać. Niech nad ra­nem, po bez­sen­nej nocy, sen zdej­mie go pod­czas czy­ta­nia w po­zy­cji na­zbyt róż­nej od tej, w któ­rej śpi za­zwy­czaj, wy­star­czy pod­nie­sio­ne­go ra­mie­nia, aby za­trzy­mać i cof­nąć słoń­ce; i w pierw­szej mi­nu­cie prze­bu­dze­nia nie bę­dzie już wie­dział, któ­ra go­dzi­na, bę­dzie my­ślał, że się do­pie­ro co po­ło­żył. Niech się zdrzem­nie w po­zy­cji jesz­cze nie­wy­god­niej­szej i bar­dziej nie­zwy­kłej, na przy­kład po obie­dzie w fo­te­lu - wów­czas prze­wrót w wy­wa­żo­nych z or­bit świa­tach bę­dzie kom­plet­ny; czar­no­księ­ski fo­tel po­gna z nim z za­wrot­ną szyb­ko­ścią po­przez czas i prze­strzeń i w chwi­li otwar­cia po­wiek bę­dzie my­ślał, że za­snął kil­ka mie­się­cy wprzód w in­nej oko­li­cy. Ale wy­star­cza­ło, żeby, na­wet we wła­snym łóż­ku, sen mój był głę­bo­ki i od­prę­żył cał­ko­wi­cie wła­dze du­cha; wów­czas duch po­rzu­cał miej­sce, w któ­rym za­sną­łem. I kie­dym się bu­dził w nocy nie­świa­dom, gdzie się znaj­du­ję, w pierw­szej chwi­li nie wie­dzia­łem na­wet, kim je­stem; mia­łem je­dy­nie, w pier­wot­nej jego pro­sto­cie, po­czu­cie ist­nie­nia, ta­kie ja­kie może drżeć w du­szy zwie­rzę­cia; by­łem bar­dziej nagi niż czło­wiek ja­ski­nio­wy; ale wów­czas wspo­mnie­nie - jesz­cze nie miej­sca, gdzie by­łem, ale paru miejsc, któ­re za­miesz­ki­wa­łem nie­gdyś i gdzie mógł­bym być - scho­dzi­ło ku mnie niby po­moc z góry, aby mnie wy­do­być z ni­co­ści, z któ­rej nie był­bym mógł wy­rwać się sam; prze­bie­ga­łem w jed­nej se­kun­dzie wie­ki cy­wi­li­za­cji, za­nim męt­nie doj­rza­ny ob­raz lam­py naf­to­wej, na­stęp­nie ko­szu­li z wy­kła­da­nym koł­nie­rzem od­two­rzy­ły mi z wol­na praw­dzi­we rysy mo­je­go ja. Być może, iż nie­ru­cho­mość rze­czy do­ko­ła nas na­rzu­co­na im jest przez na­szą pew­ność, że to są te, a nie inne; przez nie­ru­cho­mość na­szej my­śli w ob­li­czu nich. To pew­na, że kie­dy się tak bu­dzi­łem, gdy myśl sza­mo­ta­ła się, pró­bu­jąc - bez­sku­tecz­nie - dojść, gdzie je­stem, wszyst­ko krę­ci­ło się do­ko­ła mnie w ciem­no­ści - rze­czy, kra­je, lata. Cia­ło moje, zbyt odrę­twia­łe, aby się po­ru­szyć, si­li­ło się we­dle form wła­sne­go zmę­cze­nia od­czy­tać po­zy­cję swo­ich człon­ków, aby z nich wy­wnio­sko­wać o kie­run­ku ścia­ny, o po­ło­że­niu me­bli, aby od­two­rzyć i na­zwać miesz­ka­nie, w któ­rym się znaj­do­wa­ło. Pa­mięć cia­ła, pa­mięć wła­snych że­ber, ko­lan, ra­mion, na­strę­cza­ła mu ko­lej­no róż­ne po­ko­je, w któ­rych sy­pia­ło, pod­czas gdy do­ko­ła nie­wi­dzial­ne ścia­ny, zmie­nia­jąc miej­sce we­dle kształ­tu wy­ro­jo­ne­go po­ko­ju, wi­ro­wa­ły w ciem­no­ściach. I za­nim na­wet myśl, wa­ha­jąc się na pro­gu cza­sów i kształ­tów, zi­den­ty­fi­ko­wa­ła miesz­ka­nie, ze­sta­wia­jąc oko­licz­no­ści, ono - moje cia­ło - przy­po­mi­na­ło so­bie dla każ­de­go miesz­ka­nia ro­dzaj łóż­ka, po­ło­że­nie drzwi, świa­tło okien, ist­nie­nie ko­ry­ta­rza, wraz z my­ślą, któ­rą mia­łem, za­sy­pia­jąc tam, i któ­rą od­naj­dy­wa­łem, bu­dząc się. Mój ze­sztyw­nia­ły bok, pró­bu­jąc od­gad­nąć swo­je po­ło­że­nie, wi­dział się na przy­kład na wprost ścia­ny, w wiel­kim łóż­ku z bal­da­chi­mem, i na­tych­miast po­wia­da­łem so­bie: ,,O, usną­łem, mimo że mama nie przy­szła mi po­wie­dzieć do­bra­noc"; by­łem na wsi u dziad­ka, zmar­łe­go od wie­lu lat; a cia­ło moje, bok, na któ­rym spo­czy­wa­łem - wier­ne pia­stu­ny prze­szło­ści, któ­rej duch mój nie po­wi­nien był nig­