Ebook Wspomnienia policjanta z getta warszawskiego mobi,epub

bardzo utrudnione 11. A jedyną czystą moralnie postawą była ,,postawa nieuczestniczenia". Bardziej wyważoną i zniuansowaną opinię prezentuje autor największego do tej pory opracowania na temat Rad Żydowskich - Isaiah Trunk 12. Jego zdaniem getta nie mogły funkcjonować bez Judenratów, które pełniły nie tylko narzuconą przez Niemców funkcję represyjną, ale także organizowały życie codzienne Żydów. Autor podporządkowuje całą swoją refleksję pytaniu o moralną odpowiedzialność Rad Żydowskich i o ile uznaje, że przed akcjami likwidacyjnymi postępowały w sposób akceptowalny, o tyle bardzo surowo ocenia każdą pomoc, jakiej udzielały Niemcom w czasie akcji. Refleksje tych autorytetów naukowych możemy zestawić z głosem jednego z bezpośrednich uczestników ocenianych wydarzeń, głosem z wewnątrz, który zamiast uogólnień proponuje spojrzenie na konkretnych urzędników i sytuacje. Gombiński pokazuje złożoność sytuacji w getcie, dylematy tamtej codzienności i paradoksy gettowego świata, objaśnia reguły życia w dzielnicy. Autor widzi Służbę Porządkową jako integralną część Rady Żydowskiej i sam ma się przede wszystkim za urzędnika tej instytucji. Tak też pewnie widzieli go koledzy i współpracownicy, gdy poświęcając mu satyryczny wierszyk, akcentowali służbistość autora i rzetelne, może nazbyt skrupulatne wypełnianie obowiązków urzędowych: ,,Teraz mnie poznacie,/ gdy tkwię w Tam w skupieniu i bez złości/ listę wiodę obecnoś Każdy musi na czas iść,/ ja zaś będę palce gryźć./ Bom jest wszak pryncypialista/ prawnik i esteta, doktór i artysta" 13. Właśnie fachowość i uczciwe wypełnianie obowiązków stanowi dla Gombińskiego najważniejszy walor osoby na stanowisku. Ale, z czego autor zdaje sobie sprawę, te same przymioty w realiach getta stają się także największą pułapką. Tak interpretuje autor postępowanie Jakuba Lejkina - jednego z wyższych oficerów SP, człowieka o wielkich zdolnościach, który w dniach wielkiej akcji likwidacyjnej w lipcu 1942 kierował żydowskimi policjantami, wyłapującymi ludzi w dzielnicy. Krok po kroku, trzymając się zwykłego przedwojennego rozumienia powinności policjanta, dzielny i uczciwy człowiek staje się bezwzględnym narzędziem w niemieckich rękach i znienawidzonym oprawcą swoich współbraci, który ostatecznie kończy życie, zastrzelony przez żydowskie podziemie. Gombiński wytyka Radzie liczne błędy. Korupcja, dygnitarstwo, nieudolność, biurokracja - wymienia 14. Ale w rzeczywistości, jak sam przyznaje, były to sprawy drugorzędne. Owe cechy wskazujące na degenerację urzędniczej władzy można rozpatrywać jako spuściznę czasów przedwojennych (identyczne zarzuty wobec administracji wysuwano już przed wojną) 15. Autor pokazuje, że w rzeczywistości getta każda z tych wad miała swoje dobre strony: tolerowano w szeregach urzędniczych osoby postępujące nieetycznie, ale to właśnie one były najbardziej skuteczne w kontaktach z Niemcami (przypadek Firsta); nieuczciwi policjanci, czerpiący krociowe zyski z kontaktów ze szmuglerami, ratowali jednocześnie getto od śmierci głodowej; łapówka stawała się koniecznością w konfrontacji z gąszczem absurdalnych niemieckich przepisów, rozdęcie gettowych urzędów pozwalało chronić inteligencję od obozów pracy, etc. Prawdziwe problemy autor widzi gdzie indziej, a jego diagnoza jest gorzka i bezkompromisowa. Największym zaniedbaniem i grzechem urzędników w getcie była nieumiejętność wpojenia społeczeństwu nowej ,,idei, która zestrzeli myśli w jedno ognisko". Gombiński ma na myśli solidarność społeczną. Szkicuje program całkowitej przebudowy stosunków społecznych, odrzucenia tradycyjnej dobroczynności i tradycyjnych uprzedzeń, zakwestionowania zwykłej w zwykłych społeczeństwach społecznej drabiny, innymi słowy - ratunek widziałby w zbudowaniu nowego społeczeństwa, w którym każdy byłby odpowiedzialny za każdego. Za tymi idealistycznymi słowami i maksymalistycznym programem kryje się bezsilność i poczucie winy urzędnika, który mijał codziennie na ulicach zmarłych z głodu nędzarzy, żebrzące dzieci, przesiedleńców pozbawionych jakiegokolwiek majątku. Reprezentowaliśmy zwykłe działanie, które nie przystawało do okoliczności, udawaliśmy zwykłą administrację, a przecież doświadczaliśmy czegoś jedynego i bezprecedensowego w historii - zdaje się mówić autor 16. Ta refleksja zwraca nas ku pierwotnej motywacji Gombińskiego, którą kierował się przy spisywaniu wspomnień, nazywając swój tekst ,,oskarżeniem jedynych prawdziwych winowajców. Prawdziwymi winowajcami, i o tym przypomina autor, byli Niemcy, naszą winą było jedynie to, że musieliśmy działać w getcie - bez środków i wzorów, poddani niemieckiemu terrorowi, w ciągłym zagrożeniu życia, wobec dramatycznych dylematów, które przynosił każdy dzień. Roz