Ebook Wybór prozy mobi,epub

in Prag-Altstadt, placówkę równie solidną jak poprzednia. Kafka był uczniem bardzo dobrym i pilnym, miał opinię chłopca sumiennego, niesprawiającego żadnych kłopotów, doskonale wychowanego, umiarkowanie towarzyskiego. W ówczesnym konserwatywnym systemie pedagogicznym kładziono nacisk przede wszystkim na respektowanie zasad hierarchii społecznej i uległość w stosunku do władzy - kwestia niepozbawiona znaczenia dla późniejszej prozy Kafki. Z kolei system edukacyjny premiował nauczanie pamięciowe, głównie w zakresie języków klasycznych (greki i łaciny) i historii starożytnej, kosztem lekcji języków współczesnych (niemieckiego, czeskiego, francuskiego) i historii współczesnej, traktowanych, co dziś musi budzić ogromne zdziwienie, po macoszemu. Do lekturowego pensum uczniów należały głównie dzieła Homera, Platona, Sofoklesa, Owidiusza, Cycerona, Wergiliusza, Horacego i innych antycznych autorów. Znajomość literatury współczesnej kończyła się na epoce romantyzmu (Heinrich von Kleist[8]), ostatniej fazie twórczości Goethego czy nowelach Conrada Ferdinanda Meyera[9], których fabuła zwykle osadzona była w czasach średniowiecza lub reformacji. Jeśli Kafka chciał się zapoznać z utworami najwybitniejszych przedstawicieli realistycznej literatury XIX wieku - np. Dickensa, Flauberta, Dostojewskiego czy Tołstoja - zostawały mu na to jedynie godziny nieprzeznaczone na naukę szkolną. Podobnie wyglądały zajęcia z historii: dziejom starożytnej Grecji i Rzymu, antycznej kulturze, mitologii i dokonaniom cywilizacyjnym poświęcano nieproporcjonalnie wiele uwagi, przy otwartym lekceważeniu aktualnych kwestii społeczno-politycznych. Niewątpliwie sprzyjało to utrzymywaniu się historycznych zaszłości i stereotypów oraz utrudniało dialog między zamieszkującymi Pragę społecznościami. Taki był jednak obowiązujący ówcześnie model kształcenia, praktycznie w całej Europie. Na okres gimnazjum przypadają pierwsze przyjaźnie Kafki, z Hugonem Bergmannem (późniejszym profesorem filozofii na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie, partnerem Kafki w dyskusjach religijnych), z poległym podczas pierwszej wojny światowej Oskarem Pollakiem (zdecydowanie bardziej niż Bergmann zainteresowanym problemami sztuki), Ewaldem Felixem Přibramem czy Paulem Kischem. Nastoletni Kafka był chłopcem powściągliwym, lecz nie był odludkiem. Wydaje się raczej, że miał znakomitą umiejętność dopasowywania się do otoczenia, rodzaj towarzyskiej mimikry, dzięki której potrafił stosunkowo łatwo nawiązywać nowe znajomości, a równocześnie pozostawać - co mu najbardziej odpowiadało - nieco na uboczu. Wychowanie religijne. Rodzina Kafków nie przykładała zbyt dużo wagi do kwestii religijnych, czym zresztą nie różniła się od wielu innych rodzin żydowskich, które należały do średniozamożnej warstwy praskiego mieszczaństwa. Aktywność religijną ograniczano do trzech najważniejszych świąt w ciągu roku (stąd ironiczne określenie ,,trzydniowi Żydzi"), a i one pozostawiały młodego Kafkę znudzonym i obojętnym: Nowy Rok, Pesach (święto obchodzone na pamiątkę wyjścia Izraelitów z Egiptu, pod wodzą Mojżesza) i Jom Kippur (Dzień Pojednania). Rzadkie wizyty w synagodze traktowano raczej jako wydarzenie towarzyskie niż duchowe; stanowiły one element tradycji, często zresztą już martwej. Wprawdzie 13 lipca 1896 trzynastoletni Kafka obchodzi uroczystość bar micwy i zostaje pełnoprawnym członkiem religijnej społeczności żydowskiej, lecz świadome zainteresowanie historią i tradycją żydowską, a także językiem hebrajskim pojawi się u niego znacznie później. Stosunki rodzinne. Przez dziesięciolecia obraz rodziny Kafków był zredukowany w powszechnej świadomości niemal wyłącznie do pełnej napięć relacji między ojcem Hermannem a synem Franzem. Ponownie jednak należy podkreślić, że ,,czarny PR", jaki zrobił swojemu ojcu Franz Kafka, do pewnego stopnia nosi znamiona stereotypu, nie całkiem sprawiedliwego, lecz najwyraźniej potrzebnego pisarzowi w procesie konstruowania własnej tożsamości. Oczywiście spór naprawdę miał miejsce, podsycany różnicami osobowościowymi, których świadomość rozbudzała we Franzu głębokie, destrukcyjne poczucie winy. Trzydziestosześcioletni Kafka wielokrotnie wymienia później te odmienności w słynnym dokumencie autobiograficznym, Liście do ojca (1919). Siebie samego określa w nim jako skrytego, lękliwego, chorowitego, natomiast ojca nazywa ,,prawdziwym Kafką", z jego ,,zdrowiem, apetytem, siłą głosu, zadowoleniem z siebie, z poczuciem wyższości wobec świata, z opanowaniem, znajomością ludzi, pewną dozą wspaniałomyślności" (s. 442)[10]. Jest jasne, że lista zalet ojca to równocześnie lista oskarżeń, jakie kieruje wobec niego syn: Niekiedy wyobrażam sobie rozwieszoną mapę kuli ziemskiej i Ciebie rozciągniętego na niej w poprzek. I w