Ebook Zapomniany geniusz mobi,epub

� w ten okres życia Fräulein Meitner. Bardzo szybko Lise zorientowała się, że woli fizykę od matematyki[26]. Po latach wspominała: [...] W pierwszym semestrze studiowałam rachunek różniczkowy i całkowy pod kierunkiem profesora Gegenbauera. W drugim semestrze poprosił mnie, abym znalazła błąd w pracy włoskiego matematyka. Jednak potrzebowałam znacznej pomocy profesora, zanim znalazłam błąd, a kiedy uprzejmie mi zaproponował, że może chciałabym opublikować tę pracę samodzielnie, poczułam, że to nie jest uczciwe [...]. Po tym incydencie było już dla mnie jasne, że chcę zostać fizykiem, a nie matematykiem[27]. Lise rozpoczęła swoją przygodę z fizyką pod okiem bliskiego przyjaciela Röntgena, profesora Franza Serafina Exnera (1849-1926), który prowadził wykłady dla studentów farmacji. Z początku wydawały się one Meitner zbyt łatwe, ale mimo to była pod wielkim urokiem pracowni fizyki. Sam instytut i pracownia były w fatalnym stanie technicznym. Często myślałam, że gdy wybuchnie pożar, to niewielu z nas przeżyje[28] - wspominała później Meitner. Jednak profesor Exner uczył fizyki z wielką pasją i zaangażowaniem, zwłaszcza fizyki eksperymentalnej[29]. Jako jeden z pierwszych zainteresował się promieniotwórczością. Dzięki staraniom Exnera władze Wiednia zdecydowały się przekazać Marii i Piotrowi Curie bezcenną tonę ziemi zawierającą poszukiwane przez małżonków Curie nowe pierwiastki - rad i polon. Wydaje się, że to właśnie kursy prowadzone przez Exnera były tymi, które w znaczny sposób ukształtowały naukową osobowość Lise Meitner. Każdy pamięta pierwszego pasjonata zarażającego młodych ludzi wrażliwością na piękno świata. Wprawdzie to późniejsi profesorowie ukształtowali młodą uczoną, ale zajęcia z profesorem Exnerem w dużym stopniu obudziły wrażliwość Lise na piękno fizycznego świata. Jeśli pierwszy rok studiów był dla Meitner odkryciem, to drugi zdecydowanie cudem. Poznawała każdy dział fizyki: od elektryczności i magnetyzmu, przez akustykę i optykę, do termodynamiki i kinetycznej teorii gazów. A wszystko to za sprawą sławy ówczesnej fizyki teoretycznej - Ludwiga Boltzmanna. Ten jeden z najznakomitszych fizyków wszech czasów urodził się w 1844 roku w Wiedniu. Jego kariera akademicka była bardzo szybka i owocna: w wieku dwudziestu dwóch lat uzyskał doktorat na podstawie rozprawy o kinetycznej teorii gazów, w wieku dwudziestu pięciu lat został profesorem w Grazu. Wykładał fizykę teoretyczną i eksperymentalną oraz matematykę w Lipsku, Wiedniu i Monachium. Był niskim, krępym mężczyzną z bujnymi kręconymi włosami i gęstą brodą. W młodości czytał bardzo dużo książek przy słabym świetle świecy, przez co nabawił się sporej wady wzroku. Jego wygląd i skupione spojrzenie zza grubych okularów sprawiały wrażenie, że jest gotowy do szarży i niezbyt obecny. Poza fizyką miał jeszcze dwie pasje - muzykę i dobre jedzenie. Mawiał: kiedy piję piwo, to ginie gdzieś moja świetna zdolność zapamiętywania liczb i nie potrafię policzyć wypijanych kufli piw[30]. Jak podaje profesor Wróblewski, Boltzmanna cechowało niezwykłe oderwanie od rzeczywistości. Potrafił pójść na spacer ze swoim synkiem siedzącym w wózku, zatopić się w myślach i wrócić do domu bez dziecka. Na szczęście okoliczni mieszkańcy znali ekstrawaganckiego profesora i zawsze odprowadzali wózek do domu[31]. Boltzmann cierpiał na cyklofrenię, jak sam twierdził, bardzo łatwo zmieniał nastrój z wesołego na melancholijny. Pomimo wszystko był doskonałym wykładowcą. Meitner wspominała, że jego wykłady były najpiękniejsze i stymulujące, [...] a on sam był tak entuzjastycznie nastawiony do wszystkiego, czego nas uczył, że każdy wykład pozostawał w nas poczucie zupełnie nowego, wspaniałego i objawionego świata[32]. W odczuciu uczonej Boltzmanna charakteryzowała czysta dusza, twierdziła, że był pełen dobroci serca, idealizmu i szacunku dla cudu naturalnego porządku rzeczy[33]. Wpływ tak wybitnej indywidualności na młodą osobę był bez wątpienia wyjątkowy i bezsporny. Sądzę, że Boltzmann był nie tylko przewodnikiem Meitner po świecie nauki, ale nade wszystko jej naukowym ojcem. Jego prace niestety nie były akceptowane przez wielu fizyków. Zwłaszcza ostro krytykowano jego postawę wobec teorii atomistycznej, której był gorącym zwolennikiem. Szczególnie agresywnie atakowali go przedstawiciele tzw. energetyzmu - Wilhelm Ostwald (1853-1932) i Ernest Mach (1838-1916). Uczeni ci dowodzili, że fizyka powinna badać wielkości, które można wyznaczyć za pomocą pomiarów eksperymentalnych. Według ich myślenia nie można było zajmować się wymyślonymi obiektami mikroskopowymi, których nie można zobaczyć. Max Planck (1858-1947) wspominał: było dla mnie oczywiste, że Boltzmann ostatecznie zwycięży w walce z Ostwaldem i innymi ene