Ebook Życie codzienne żołnierzy armii koronnej i litewskiej w XVII wieku mobi,epub

ci staropolskiej. Główną barierą jednak w takiej procedurze badawczej są zagadnienia związane z zasobami źródłowymi w sensie ich odszukania lub odczytania na nowo. Trzeba również odpowiednio stawiać problemy badawcze, sytuować dzieje zbiorowości i jednostek. Z punktu widzenia mikrohistorii wielce interesującym problemem może się okazać na przykład opracowanie tego, co działo się w konkretnej jednostce wojskowej. W tym przypadku historyka wojskowości, posiadającego odpowiednią bazę źródłową, interesowałoby życie wszystkich korpusów (oficerów, podoficerów i szeregowych żołnierzy), ich codzienne bytowanie, poglądy na świat etc., mniej zaś struktura organizacyjna czy finansowanie. Inaczej rzecz ujmując, należy wówczas opracować wobec źródeł kwestionariusz pytań dotyczących egzystencji i świadomości przeciętnego żołnierza. W przypadku twierdz i innych umocnień ujęcie mikrohistoryczne polegać będzie na przedstawieniu życia społeczności złożonej z załogi i przestrzeni społecznej wokół. Twierdza będzie tylko symbolem społeczności, socjologicznej, społeczno-ekonomicznej i kulturowej całości. W ten sposób odbiorca takiej ,,małej opowieści" będzie miał wrażenie bardziej bezpośredniego kontaktu z przeszłą rzeczywistością. Historia jest nauką idiograficzną (o ile jest nauką, a nie literaturą), dlatego można ją uprawiać według różnych sposobów. Można skierować swoje zainteresowania na wspaniałe zwycięstwa armii koronnej i litewskiej, sylwetki wybitnych wodzów, których XVII w. nie poskąpił Rzeczypospolitej, czy też na ,,kawalerską" fantazję zagończyków. Można również swoje badania skoncentrować na codziennym bytowaniu masy żołnierzy, ich dolach i niedolach. Nie jest wcale przesądzone, że w drugim przypadku narracja będzie mniej interesująca. 1 Odpowiedź na to pytanie pozostaje kwestią otwartą, zależną od poglądu danego badacza lub czytelnika. Por. T. Srogosz, Między mitem a mikrohistorią. Bohaterskie czy codzienne dzieje armii koronnej i litewskiej w XVII wieku?, ,,Społeczeństwo Staropolskie. Seria Nowa", t. 4, 2015, s. 11-37. 2 Cyt. za Grabskim, Czy historiografię można uwolnić od mitów?, ,,Przegląd Humanistyczny", R. 40, 1996, nr 1, s. 1. 3 J. Topolski, Jak się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej, Warszawa 1998, s. 278. 4 N. Davies, Smok wawelski nad Tamizą. Eseje, polemiki, wykłady, Kraków 2001, s. 47; L. Stomma, Polskie złudzenia narodowe, Poznań 2006, s. 5. 5 Pojęcia mitu używa się nawet w historiografii nauki. Por. J. Jeszke, Mity polskiej historiografii nauki, Warszawa 2007. 6 W. Kula, Rozważania o historii, Warszawa 1958, s. 27. 7 J. Topolski, Historiografia jako tworzenie mitów i walka z nimi, w: Ideologie, poglądy, mity w dziejach Polski i Europy XIX i XX wieku. Studia historyczne, red. J. Topolski, W. Molik, K. Makowski, Poznań 1991, s. 245. 8 Grabski, op. cit., s. 17; idem, Historiografia - mitotwórstwo - mitoburstwo, w: Historia - Mity - Interpretacje, red. A. Barszczewska-Krupa, Łódź 1996, s. 61. 9 Terminem mit lub legenda określa się współczesną formę literackiej opowieści przekazującej wyobrażenia, zwykle wyidealizowane, danej zbiorowości o świecie i ludziach. 10 Szerzej o tym: T. Srogosz, B. Urbanowicz, Napoleon - mit zbawcy a postawy społeczeństwa polskiego w latach 1806-1807, w: Historia - Pamięć - Tożsamość. Postaci upamiętniane przez współczesnych mieszkańców różnych części Europy, red. M. Kujawska, B. Jewsiewicki, Poznań 2006, s. 83-96. 11 A. Nieuważny, My z Napoleonem, Wrocław 1999, s. 7; A. Zahorski, Z dziejów legendy napoleońskiej w Polsce, Warszawa 1971, s. 191. 12 A. Zahorski, Spór o Napoleona we Francji i w Polsce, Warszawa 1974, s. 5. Wacław Sobieski przedstawił zagadnienie legendy bardziej opisowo (Studya historyczne. Król a car, Lwów 1912, s. 169-190). 13 K. Pomian, Historia. Nauka wobec pamięci, Lublin 2006, s. 234-235. 14 Ibidem, s. 10. 15 A. Pochodaj, Legenda Napoleona I Bonaparte w kulturze polskiego romantyzmu, rozprawa doktorska, , s. 9 (dostęp: ). 16 J. Topolski, Jak się , s. 251. 17 Idem, Mity a problem prawdy historycznej, w: Historia - Mity - , s. 22. Jednak nie wydaje mi się, aby badacze życia codziennego w dziejach celowo (co przecież nie wyklucza spontaniczności) starali się zwalczać mit wzniosłości. Raczej motywowani są innymi względami. 18 G. Markiewicz, W kręgu badań nad mitem historycznym. Stan badań i postulaty badawcze, w: Historia - Mity - , s. 88. 19 Lyotard, Kondycja ponowoczesna: raport o stanie wiedzy, tłum. M. Kowalska, J. Migasiński, Warszawa 1997, s. 163. 20 H. Medick, Mikrohistoria, w: Historia społeczna. Historia codzienności. Mikrohistoria, tłum. A. Kopacki, Warszawa 1996, s. 65. 21 J. Appleby, L. Hunt, M. Jacob, Powiedzieć prawdę o historii, tłum. S. Amsterdamski, Poznań 2000, s. 211. 22 E. Domańska, His