David Graeber jest jednym z najbardziej wpływowych teoretyków społecznych i antropologiem naszych czasów. Książki i artykuły jego autorstwa wniosły znaczący wkład w rozumienie dynamiki społeczeństw. Poprzez swoje eksperymenty i idee
David Graeber miał ogromny wkład w rozwój dziedziny antropologii, a także szerszej dziedziny nauk społecznych. Urodzony w 1961 roku w rodzinie żydowskiego pochodzenia, David od najmłodszych lat przejawiał swoją buntowniczą naturę, która w wieku nastoletnim przerodziła się w anarchizm. Już jako dziecko brał aktywny udział w protestach, dumnie maszerując po ulicach rodzinnego Nowego Jorku. W dziedzinie aktywizmu politycznego i społecznego jest najbardziej kojarzony z udziałem w protestach przeciw Szczytowi Ameryk w 2001 i Światowemu Forum Ekonomicznemu w 2002. Głoszone przez niego idee uważane są za główne zaplecze ruchu Occupy Wall Street, w którym był czołową postacią, a autorstwo i popularyzację sloganu “
We are the 99%” przypisuje się właśnie Graeberowi.
Kształtując młode umysły, czyli anarchista w roli wykładowcy na wygnaniu
Po ukończeniu studiów doktoranckich na Uniwersytecie Chicagowskim, w związku z którymi prowadził kilkumiesięczne badania etnograficzne na Madagaskarze,
David Graeber został zatrudniony jako adiunkt na Uniwersytecie Yale. W późniejszym czasie został profesorem nadzwyczajnym na wydziale antropologii. To właśnie tam jego specjalizacjami były teorie wartości i teoria społeczna. Mimo wielu zwolenników jego nauk sam Uniwersytet w New Haven nie zdecydował się przedłużyć jego kontraktu. Sytuacja ta wzbudziła ogromne kontrowersje, a za profesorem wstawiła się rzesza seminarzystów, studentów oraz samych antropologów i profesorów. Powstało wiele teorii tłumaczących decyzję władz wydziału antropologii — od robotniczego pochodzenia Graebera, przez jego radykalne poglądy i idee, po fakt, że stał się publicznym intelektualistą piszącym po ludzku. Wygnanie akademickie z Yale poskutkowało tym, żę David Graeber został zasypany ofertami światowych uczelni. Radykalizm i nieokrzesanie wykładowcy nie stanowiła przeszkody w wykładaniu w Wielkiej Brytanii. Został tam zatrudniony jako Profesor Antropologii w Goldsmiths, University of London, a później London Schools of Economics, gdzie dzielił się ze studentami krytycznym spojrzeniem na porządek polityczny.
Najważniejsze dzieła Davida Graebera
Zebraliśmy najważniejsze prace Davida Graebera, do których lektury zachęcamy. Warto zapoznać się z tymi tytułami ze względu na spojrzenie na kapitalistyczny świat oczami anarchisty, który odwróci do góry nogami znane wszystkim teorie.
Dług. Pierwsze pięć tysięcy lat to opus magnum Graebera, w którym w rewolucyjny sposób pokazuje mało znaną historię pieniądza w ogromnych cywilizacjach i małych społeczeństwach. Książka została uznana za biblię anarchizmu, a mimo to dzięki niej zadłużenie jako problem nie tyle materialny, a moralny stał się centrum debat akademickich. Prowokujący myśliciel w książce
Praca bez sensu (w wesji anglojęzycznej
Bulshit Jobs) zadaje czytelnikom jedno proste pytanie: czy ich praca daje światu coś sensownego? Na temacie “bezsensownej pracy” skupiała się duża część badań Davida Graebera. Książka potwierdza, że wielu pracowników wykonuje bezużyteczną pracę, która wyłącznie ich unieszczęśliwia. Autor stawia teorię i diagnozę, dlaczego tak jest, oraz co należy zmienić, by odwrócić tę sytuację. Esej
Utopia regulaminów. O technologii, tępocie i ukrytych rozkoszach biurokracji jest próbą przedstawienia, że administracja, a z nią biurokracja nie jest tworem nowoczesnego świata. Powstawała ona już w czasach ludzi pierwotnych, bo przecież trudno jest funkcjonować w świecie, który nie ma określonych, chociażby najprostszych reguł. Biurokracja ma swoje ważne funkcje, ale też uwierające dysfunkcje, ale nie im bardziej chciałoby się jej pozbyć, tym więcej powstaje reguł, a za nimi regulaminów, procedur i szablonów. Zdaniem Graebera to właśnie biurokracja jest odpowiedzialna na to, że rewolucyjni odkrywcy i badacze nie rozwinęli swoich skrzydeł. Nie poruszamy się latającymi samochodami i nie wybieramy się na urlop na Marsie, przez papierkową robotę. Mimo tych kontrowersyjnych wywodów często negatywnie odbieranych przez krytyków jego twórczości, David Graeber pozostaje śmiałkiem, który odważył się przeciwstawić regułom w zastanym społeczeństwie i zaproponować swoją wizję zmian społecznych.
