Bohumil Hrabal urodził się 28 marca 1941 roku w Brnie, zmarł 3 lutego 1997 roku w Pradze.
Hrabal to gigant czeskiej prozy zajmujący wyjątkowe miejsce w literaturze XX wieku. Jego utwory zostały przetłumaczone na ponad 25 języków. Na podstawie opowiadań Hrabala powstało kilka filmów, np.
Pociągi pod specjalnym nadzorem (w reżyserii Jieriego Menzla). Do najgłośniejszych jego utworów, należą m. in.: Wesela w domu, Zbyt głośna samotność, Taka piękna żałoba,
Czuły barbarzyńca,
Piękna rupieciarnia, Auteczko.
Bohumil Hrabal – mitotwórca
Pisarz był nieślubnym dzieckiem, zaniedbywanym przez ojczyma i matkę, która pochłonięta występami w amatorskim teatrze, oddała syna na wychowywanie dziadkom i gosposi. Chłopiec mieszkał u dziadka, który był alkoholikiem (
Hrabal upił się pierwszy raz w wieku czterech lat i walczył z tą chorobą całe życie) i ze stukniętym stryjaszkiem Pepinem, pojawiającym się w niemal każdej książce pisarza. Wuj brał udział w I wojnie światowej i przeżycia z nią związane spowodowały, że cierpiał na stres pourazowy. Trudne, samotne dzieciństwo twórcy sprawiło, że
Hrabal wymyślił sobie swoją przeszłość.
U Zlateho Tygra, czyli Praga Hrabala
Bohumil Hrabal mieszkał w Pradze przez większość życia. W zbiorach opowiadań przedstawił Libeń (swoją dzielnicę) i praskie knajpy (szczególnie U Zlateho Tygra) jako miejsca magiczne. Według tych opisów wielbiciele prozy Hrabala zwiedzają dziś stolicę Czech. Postaci, które pojawiają się w jego utworach także są niezwykłe: Pipsi, czyli żona Eliska, stryj – dziwak Pepin, znajomi artyści i wszechobecne, ukochane przez pisarza koty. Narracja idylliczna i jednocześnie groteskowa, charakterystyczna dla Hrabala wpisuje się w tradycję praskich pabiteli – bywalców knajp opowiadających przy piwie cudowne, częściowo zmyślone historie. Słynne jest spotkanie Bohumila Hrabala z innym wybitnym czeskim pisarzem –
Milanem Kunderą. W latach dziewięćdziesiątych obaj widzieli się w Pradze. Siedzieli w gospodzie, a
Hrabal opowiadał Kunderze perypetie, które mu się przydarzyły. Przesiedzieli tak ze sobą kilka dni.
Hrabal opowiadał ciągle te same historie, za każdym razem zmieniając jednak zakończenie...
Literacka schizofrenia w prozie Bohumila Hrabala
Bohumil Hrabal, w przeciwieństwie do Kundery, pozostał w komunistycznej Czechosłowacji i prowadził grę z cenzurą. W zależności od tego, czy książka ukazywała się w wydaniu oficjalnym, czy samizdatowym były to różne wersje tego samego utworu. Twórca nie wypowiadał się w światowej dyskusji na temat sytuacji politycznej. Stworzył opowiadania (luźno ze sobą powiązane), w których ciepły, serdeczny klimat miesza się z surrealistycznym, ironicznym spojrzeniem na świat. Historie opowiadane są przez Hrabala z przymrużeniem oka, mimo że dotyczą smutnych przeżyć: drugiej wojny światowej i zbrodni popełnianych przez niemieckich okupantów oraz w czasach komunistycznej dyktatury w Czechosłowacji. Kontrast pomiędzy poważną tematyką, a żartobliwą, lekką formą stanowi o fenomenie jego prozy. Najlepiej ujął to sam
Hrabal, pisząc: „porządna książka nie jest po to, aby czytelnik mógł łatwiej usnąć, ale żeby musiał wyskoczyć z łóżka i tak jak stoi, w bieliźnie, pobiec do pana literata i sprać go po pysku.”
