Orhan Pamuk urodził się w Stambule 7 czerwca w 1952 roku. Jest najwybitniejszym współczesnym powieściopisarzem tureckim, laureatem literackiej Nagrody Nobla, którą otrzymał w 2006 roku. . Jego książki przetłumaczono na ponad 60 języków. Jest autorem m.in. powieści Cevdet bej i synowie, Dom ciszy, Biały Zamek,
Śnieg,
Nazywam się Czerwień, Czarna księga, Muzeum niewinności,
Rudowłosa, a także autobiografii Stambuł. Wspomnienia i miasto oraz esejów Pisarz naiwny i sentymentalny. Utwory Orhana Pamuka ukazały się w Polsce nakładem
Wydawnictwa Literackiego.
Orhan Pamuk - pisarz uprzywilejowany i nagradzany
Orhan Pamuk pochodzi z bardzo zamożnej rodziny. Marzył, by zostać artystą malarzem. Studiował architekturę i dziennikarstwo. Przebywał w USA na trzyletnim stypendium. Sławę zaczął zdobywać w latach dziewięćdziesiątych. Jedna z jego powieści została wówczas zekranizowana; inna - Yeni Hayat – stała się tureckim bestsellerem wszech czasów. Powieści Orhana Pamuka były wielokrotnie nagradzane. W 2003 roku przyznano mu nagrodę literacką IMPAC Dublin Award, otrzymał także pokojową nagrodę Księgarzy Niemieckich.
Vatan haini, czyli Orhan Pamuk zdrajcą narodu
Orhan Pamuk na arenie międzynarodowej traktowany jest jako dysydent, oskarżony z artykułu 301 paragrafu 1 tureckiego kodeksu karnego o … znieważanie tureckości. Przyczyną procesu był wywiad udzielony jednej ze szwajcarskich gazet, w którym pisarz wspominał o ludobójstwie dokonanym przez Turków na ludności ormiańskiej podczas I wojny światowej. W swoich powieściach noblista opowiada kosmopolityczną historię osmańskiego i islamskiego Stambułu. Jest to proza prowokująca, z wieloma aluzjami na temat świeckiej nowoczesności Republiki. Niezwykłe w powieściach Pamuka są także opisy tradycyjnych artefaktów i przedmiotów codziennego użytku, wplecione w złożone wielowątkowe fabuły. Pisarz wypowiada się na ważne i drażliwe tematy społeczno-polityczne. W 1989 roku, gdy ajatollah Chomeini rzucił śmiertelną klątwę na
Salmana Rushdiego za przestępstwo apostazji,
Orhan Pamuk jako pierwszy pisarz z muzułmańskiego kraju wystąpił przeciwko fatwie. W grudniu 1998 roku odmówił przyjęcia tytułu artysty państwowego, uzasadnił swoją decyzję krytyką polityki Turcji, która pisarzy sprzeciwiających się siłowym rozwiązaniom państwa wobec Kurdów, wtrącała do więzień.
Nagroda Nobla dla Orhana Pamuka
W uzasadnieniu werdyktu jury napisało, że nagrodzono pisarza, który w poszukiwaniu melancholijnej duszy swojego rodzinnego miasta odkrył nowe symbole zderzenia i przenikania się kultur. W powieściach Orhana Pamuka często pojawia się wątek poczucia rozbicia lub utraty tożsamości, wywołanej przez konflikt między europejskimi a muzułmańskimi wartościami. Twórczość pisarza dla odbiorców zachodniej Europy i Ameryki jest przewodnikiem i tłumaczem egzotycznego, tajemniczego i niezrozumiałego Wschodu; sam pisarz powiedział jednak : Ale ja po prostu staram się pisać powieści, które będą się podobały ludziom. Jakie sam chciałbym przeczytać.
