Eugeniusz Paukszta to XX-wieczny polski pisarz i publicysta, którego twórczość była wielokrotnie nagradzana, nie tylko wyróżnieniami literackimi, ale również państwowymi odznaczeniami. Artysta otrzymał między innymi odznakę Zasłużonego Działacza Kultury, Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży (1975) oraz Nagrodę Państwową II stopnia w dziedziny literatury (1968).
Eugeniusz Paukszta tworzył przede wszystkim powieści o tematyce współczesnej i
historycznej, napisał również liczne zbiory opowiadań, a także pozycje
dla młodzieży. Mimo upływu czasu, jego książki do dziś całkiem szybko znikają z księgarnianych półek, zachwycając czytelników w każdym wieku.
Twórczość Eugeniusza Paukszty – książki, które napisało życie
Eugeniusz Paukszta urodził się 9 sierpnia 1916 roku w Wilnie, gdzie spędził całe swoje dzieciństwo oraz wczesną młodość. Jako absolwent Gimnazjum im. Adama Mickiewicza, wykształcenie wyższe zdobywał, najpierw studiując prawo na wileńskim Uniwersytecie Stefana Batorego, a następnie kończąc kierunek filologia polska i historia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Za debiut autora uznaje się powstałe w 1938 roku
Opowieści niesforne, czyli zbiór opowiadań z młodzieńczych lat
Eugeniusza Paukszty. Książka jednak nigdy nie doczekała się oficjalnej publikacji — druk przerwano zaraz po wybuchu II Wojny Światowej. Mając zaledwie 23 lata,
Eugeniusz Paukszta porzucił zarówno pisarstwo, jak i dalszą naukę na rzecz działalności patriotycznej i wziął czynny udział w bitwach kampanii wrześniowej 1939 roku. Aktywnie zaangażował się również w działalność konspiracyjną w oddziałach Związku Walki Zbrojnej oraz Armii Krajowej, za co w 1942 roku został aresztowany przez Gestapo i uwięziony w obozie w Kownie. Do Polski, już jako w pełni wolny człowiek,
Eugeniusz Paukszta powrócił dopiero w listopadzie 1945 roku.
Kilka słów o związkach Eugeniusza Paukszty z Poznaniem
Początkowo artysta zamieszkał w Gliwicach, jednak dość szybko przeniósł się do Poznania, gdzie w zniewalającym tempie rozwinął swoją karierę literacką.
Eugeniusz Paukszta w szczególny sposób zafascynowany był sprawami ziem Polski północnej oraz zachodniej, co znajdowało spore odzwierciedlenie w jego twórczości i mocno zdominowało tematykę jego
książek. Eugeniusz Paukszta pisał zarówno o historii tych terenów, jak i współczesnym życiu ich mieszkańców. Jednakże, posługując się swoim naprawdę niebywałym talentem literackim, czynił to w bardzo artystyczny i zupełnie nietuzinkowy sposób, za co otrzymał zaszczytne miano Piewcy Nadodrza. Do najbardziej znanych i cenionych
książek Eugeniusza Paukszty z tamtego okresu zaliczają się:
Czarownica z Zielonej Góry, Trud ziemi nowej oraz
Wszystkie barwy codzienności. W latach pięćdziesiątych
Eugeniusz Paukszta był przez pewien czas prezesem Poznańskiego Oddziału Związku Literatów Polskich — ogólnokrajowej organizacji zrzeszającej zawodowych pisarzy. Wówczas spod jego pióra ukazały się między innymi: historia poznańskiego profesora balneologii Jana Żniniewicza, czyli
Opowieść o zwycięskiej starości, zbiór opowiadań historycznych zatytułowany
Kartki z Ziemi Lubuskiej, a także pierwsza część trzytomowej serii
Srebrna Ławica. Oprócz
książek Eugeniusz Paukszta napisał również niezliczoną ilość artykułów i felietonów na rozmaite tematy — od problemów kulturalno-literackich, przez dylematy społeczno-polityczne, aż po kwestie historyczne. Polski artysta był także znanym i niesamowicie cenionym poznańskim kronikarzem i współpracując z licznymi dziennikami, publikował wieloletnie cykle, takie jak:
Echa Kulturalne Poznania,
Z książką na ty, bądź też
Felieton tygodnia. Za swoją twórczą działalność, w 1976 roku
Eugeniusz Paukszta awansował na głównego prezesa Wielkopolskiego Towarzystwa Kulturalnego.
Eugeniusz Paukszta, książki i sukces na skalę światową
Twórczość pisarska artysty w czasach jego tworzenia cieszyła się niebywałą popularnością zarówno w Polsce, jak i za granicą. Łącznie na światowym rynku ukazało się ponad 2 miliony egzemplarzy dzieł autorstwa
Eugeniusza Paukszty. Książki dla młodzieży, takie jak
Ich trzech i dziewczyna, Młodość i gwiazdy czy
Zatoka żarłocznego szczupaka stanowiły lektury, którymi zaczytywało się młode pokolenie w drugiej połowie XX wieku. Z kolei dorośli w tamtym czasie wprost nie mogli oderwać się od
Wrastania czy
Przejaśnia się niebo — pozycji, które w tak niesamowity i przystępny dla czytelnika sposób dotykały problematyki ponownej integracji i procesów adaptacji kulturowej ludności polskiej po wydarzeniach II wojny światowej.
Eugeniusz Paukszta zmarł 20 maja 1979 roku w Inowrocławiu. Jego ciało zostało jednak przewiezione i pochowane na poznańskim cmentarzu w Alei Zasłużonych. Na płycie nagrobnej pisarza wygrawerowano następującą jego następującą wypowiedź: „Jako adaptowany Wielkopolanin czuję się dumny, że mogłem i rozumem, i uczuciem związać się z ziemią, która była zarzewiem, nosicielem, a wreszcie w głównej mierze realizatorem dzieła Wielkiego Powrotu”.
