Władysław Tatarkiewicz – biografia
Mistrz humanistów. Erudyta. Czymś być, coś mieć, coś robić, coś wiedzieć i coś odczuwać - tak mówił o podstawowych, poza fizycznymi, potrzebach człowieka. Uważał, że do zadowolenia z życia potrzeba nam przekonania, że ma ono w ogóle jakąś wartość. A szczęście to nie tylko dobre zdrowie i dużo pieniędzy, ale zespół kilku takich pozytywnych czynników razem. Autor tych myśli,
Władysław Tatarkiewicz, był filozofem i historykiem filozofii oraz sztuki, członkiem Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności. Urodził się 3 kwietnia 1886 r. w Warszawie jako wnuk wybitnego rzeźbiarza, Jakuba Tatarkiewicza oraz syn prawnika Ksawerego Tatarkiewicza i Marii Brzezińskiej herbu Lubicz. Wszechstronnie uzdolniony, studiował: prawo, historię sztuki, filozofię, psychologię, antropologię i zoologię. Uczył się w Polsce (tajne komplety Uniwersytetu Latającego w Warszawie, Politechnika Warszawska, Uniwersytet Warszawski), a także zagranicą (Berlin, Marburg, Paryż, Lwów).
Naukowa kariera Władysława Tatarkiewicza
W czasie I wojny światowej
Tatarkiewicz nauczał w Gimnazjum Męskim Towarzystwa Opieki Szkolnej w Częstochowie. Od 1915 r. przyszły autor
Historii filozofii wykładał na Uniwersytecie Warszawskim. Jego kariera postępowała w błyskawicznym tempie. W latach 1919-1921
Władysław Tatarkiewicz był profesorem filozofii na Uniwersytecie Wileńskim, w latach 1921-1923 – estetyki i historii sztuki współczesnej na uniwersytecie w Poznaniu, a w latach 1923–1961 – filozofii, etyki, estetyki na Uniwersytecie Warszawskim. Estetykę wykładał jeszcze w 1974 r. w Lozannie. To jednak nie koniec jego naukowej działalności. Od 1924 r., przez wiele lat, był również redaktorem naczelnym Przeglądu Filozoficznego, pierwszego polskiego czasopisma filozoficznego. Z kolei w latach 1960-1963 szefował czasopismu Estetyka. Gdy wybuchła II wojna światowa,
Tatarkiewicz nie zrezygnował z nauczania, czynił to na tajnych kompletach. W latach 1949-1957 władze komunistyczne zakazały mu prowadzenia zajęć na uczelni. Jaki był tego powód? Jego wystąpienia miały być wrogie budującej socjalizm Polsce… Co jeszcze możemy powiedzieć o naukowej działalności
Władysława Tatarkiewicza? Od 1927 r. był członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, w latach 1930-1951 – Polskiej Akademii Umiejętności, od 1956 r. – Polskiej Akademii Nauk.
Tatarkiewicz był też jednym z sygnatariuszy Listu 34, czyli protestu polskich intelektualistów przeciwko cenzurze PRL.
Władysław Tatarkiewicz książki
Wydawał je od 1916 r. Pierwszą były
Łazienki, monografia dotycząca Łazienek Królewskich w Warszawie. Efektem jego wykładów na UW było trzytomowe dzieło o nazwie
Historia filozofii. Tom pierwszy traktuje o filozofii starożytnej i średniowiecznej, tom drugi – filozofii nowożytnej do roku 1830, tom trzeci – filozofii XIX wieku i współczesnej. Przez wiele lat
Historia filozofii Tatarkiewicza była podstawowym akademickim podręcznikiem filozofii. Efektem estetycznych zainteresowań filozofa była z kolei
Historia estetyki, etycznych –
O bezwzględności dobra oraz
O szczęściu. W tej ostatniej publikacji
Tatarkiewicz wyłożył swoje poglądy na temat szczęścia i opracował semantyczną analizę szczęścia.
Władysław Tatarkiewicz zmarł 4 kwietnia 1980 r. w Warszawie. Za wybitne osiągnięcia został odznaczony wieloma wyróżnieniami: francuskim Krzyżem Kawalerskim Orderu Legii Honorowej, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, nagrodą państwową I stopnia oraz jako pierwszy w Polsce – Nagrodą im. Księdza Idziego Radziszewskiego Towarzystwa Naukowego KUL.
