Julian Tuwim to współzałożyciel Związku Artystów i Kompozytorów Scenicznych (ZAiKS). Odznaczony: Nagrodą Literacką Miasta Łodzi (1928 r., 1949 r.), Złotym Wawrzynem Akademickim (1935 r.), Nagrodą polskiego PEN Clubu (1935 r.), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1946 r.), Orderem Sztandaru Pracy I klasy (1949 r.), doktoratem honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego (1949 r.) i Nagrodą Państwową I stopnia (1952 r.). Pośmiertnie uhonorowany Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (1953 r.). Do niego należał też 2013 rok, który ogłoszono Rokiem Juliana Tuwima.
Julian Tuwim w Łodzi
W Łodzi, gdzie 13 września 1894 r. urodził się
Julian Tuwim, można wybrać się na wycieczkę po miejscach z nim związanych. Przy ul. Piotrkowskiej 104 przysiądziemy obok Tuwima na ławeczce, a na podwórku przy ul. Piotrkowskiej 118 możemy podziwiać płaskorzeźbę o wdzięcznej nazwie… dupa Tuwima. Uda i pośladki stanowią nawiązanie do wiersza poety na temat międzywojennego społeczeństwa polskiego, który kończy się słowami: Całujcie mnie wszyscy w dupę! Przy ul. Moniuszki 4A znajduje się popiersie Tuwima, a na cmentarzu żydowskim przy Brackiej odnajdziemy mogiły rodziców artysty. Kamienica, w której mieszkał dorosły
Julian Tuwim, stoi przy Struga 42, a te, w których mieszkał w młodości – przy al. 1 Maja i Narutowicza 56.
Julian Tuwim pisał dla wszystkich
Tuwim pochodził z rodziny zasymilowanych Żydów. Literaturą interesował się od najmłodszych lat. W 1911 r. przetłumaczył na esperanto
wiersze Leopolda Staffa, a dwa lata później w Kurierze Warszawskim zadebiutował jako poeta utworem Prośba. W czasie studiów współpracował z czasopismem Pro Arte et Studio, był też współzałożycielem grupy poetyckiej Skamander. W 1939 r. wyemigrował z kraju. Zagranicą pisał do polskich gazet, założył również własny tygodnik. Do Polski wrócił w 1946 r. Okrzyknięto go poetą państwowym. W tym też roku adoptował z żoną córkę. Poeta zmarł 27 grudnia 1953 r. na zawał serca. Miał wtedy 60 lat.
Tuwim nazywany jest pierwszym poetą masowym, czyli takim, któremu nieobce były rozmaite formy poetyckie, tworzone dla szerokiego grona odbiorców. Pisał m.in.: piosenki, wierszyki dla dzieci, humoreski czy teksty teatralne. W popkulturze
Tuwim kojarzony jest jako autor wierszy dla najmłodszych. Wymieńmy kilka tytułów jego najpopularniejszych utworów:
Lokomotywa,
Bambo,
Abecadło,
Słoń Trąbalski,
Rzepka,
Zosia Samosia,
O panu Tralalińskim,
Okulary, czy
Ptasie radio. Ale to tylko niewielka część jego pokaźnej spuścizny.
Julian Tuwim książki wydawał od 1918 r. Wtedy to ukazał się jego debiutancki tom poezji
Czyhanie na Boga. Kolejny,
Sokrates tańczący opublikował dwa lata później. Jego poezja, ze względu na zawartą w niej grę słów, jest trudna. Jest też równocześnie: błyskotliwa, rytmiczna, onomatopeiczna. Bywa potoczna i wulgarna, jak w wierszu
Do prostego człowieka lub tekście pt.
Wiersz, w którym autor
grzecznie, ale stanowczo uprasza liczne zastępy bliźnich, aby go w dupę pocałowali. Tuwim inspiracją dla innych twórców
Tuwim nie miał łatwego życia. Przez większą jego część zmagał się ze swymi demonami: depresją, nerwicą i alkoholizmem. Cierpiał też na agorafobię. Przy tym wszystkim był niezwykle inteligentny. Dziś powiedzieliśmy o nim: mistrz ciętej riposty. Poeta inspirował współczesnych mu i późniejsze pokolenia. Jego wiersze doczekały się wielu muzycznych aranżacji. Śpiewali (lub śpiewają) je: Czesław Niemen, Hanka Ordonówna, Leszek Długosz, Mieczysław Fogg,
Ewa Demarczyk, Grzegorz Turnau, Stan Borys, czy
Marek Grechuta. Do wierszy Tuwima muzykę pisali wybitni kompozytorzy, np. Karol Szymanowski, Witold Lutosławski czy Henryk Mikołaj Górecki.
